Zygmunt I Stary – Pochodzenie
Zygmunt I Stary urodził się w roku 1467 w Kozienicach. Był najmłodszym synem Kazimierza IV Jagiellończyka oraz Elżbiety Habsburżanki. Zygmunt był przedostatnim członkiem z dynastii Jagiellonów zasiadającym na tronie polskim.
Jego pierwszą żoną została Barbara – siostra magnata węgierskiego Jana Zapolyi. Po jej śmierci (1515 r.) ożenił się ponownie w roku 1518 z – pochodzącą z Włoch, Boną Sforza. Z tego małżeństwa władcy polskiemu urodził się następca tronu, ostatni z Jagiellonów na tronie polskim – Zygmunt August. Ten ostatni został koronowany jeszcze jako dziecko – stąd też przydomek „Stary”, dla odróżnienia go od syna.
Jednym z nauczycieli Zygmunta I był Jan Długosz. Część młodości spędził na dworze u swojego brata Władysława na Węgrzech. Ze względu na pierwszeństwo swoich braci, długo musiał oczekiwać na koronę polską. W pierwszej kolejności władał księstwem głogowskim, następnie opawskim. W późniejszych latach pełnił funkcje namiestnika Śląska oraz Łużyc.
Zygmunt I Stary – Dokonania
20 października w roku 1506 Zygmunt I został wielkim księciem Litewskim, pomimo unii mielnickiej z roku 1501 – gwarantowała wspólną elekcje polsko – litewską. Na początku następnego roku został już koronowany na króla polskiego w katedrze na Wawelu.
Pierwszym problemem jaki napotkał nowy władca, który ciągnął się za nim praktycznie przez cały okres panowania – pustki w skarbie państwa. Udało się Zygmuntowi częściowo uzdrowić skarbowość Polski. Oddzielił rachunkowość dotyczącą podatków publicznych od skarbu państwa. Dodatkowo wzmocnił również działalność mennicy krakowskiej.
W efekcie uzyskanych dochodów, władca polski mógł sobie pozwolić na zorganizowanie tzw. obrony potocznej. Były to niewielkie oddziały doborowego stałego wojska. Ich podstawowym zajęciem miało być strzeżenie Podola przed najazdami tatarskimi.
Ponadto w trakcie panowania Zygmunta I, doszło do kolejnej już wojny polsko – krzyżackiej. Ówczesny Wielki Mistrz – Albrecht Hohenzollern, dążył bowiem do uniezależnienia Prus Krzyżackich od Polski. Ostatecznie strona polska wyszła zwycięsko z konfliktu, a Albrecht zdecydował się na sekularyzacje państwa zakonnego – przekształcenie w księstwo świeckie (lenno Polski). W efekcie na rynku krakowskimi 10 kwietnia w roku 1525 odbył się tzw. Hołd Pruski – uznano wówczas zwierzchnictwo monarchy polskiego nad Prusami Książęcymi.
Dodatkowo do najważniejszych dokonań Zygmunta I starego należy również zaliczyć dwie istotne kwestie. Po pierwsze królowi polskiemu udało się włączyć do Polski pozostałe obszary Mazowsza. Pod drugie w toku jego panowania doszło do przebudowy Zamku Wawelskiego – na wzór sztuki Renesansowej, w tym w szczególności wzniesienie kaplicy Zygmuntowskiej przy katedrze.