Definicja
Jest to środek stylistyczny polegający na dość swobodnym przerobieniu tekstu literackiego, przez innego autora. Przeróbka ta zazwyczaj modyfikuje lub rozwija treść tekstu oryginalnego, przy czym jego główny sens zostaje zachowany. Twórca parafrazy dąży do przekształcenia motywów pochodzących z pierwowzoru, przy podtrzymaniu licznych podobieństw, które jednoznacznie wskazują na źródło modyfikacji.
Zastosowanie i przykłady
Parafrazy najczęściej spotykamy w poezji, często w poetyckich przekładach utworów obcojęzycznych np. przekłady fragmentów Biblii autorstwa Jana Kochanowskiego i Czesława Miłosza (Księga Psalmów). Inną parą obrazującą mechanizm parafrazy są wiersze Ignacego Krasickiego Hymn do miłości ojczyzny i Monachomachia:
Hymn do miłości ojczyzny
Święta miłości kochanej Ojczyzny,
czują cię tylko umysły poczciwe!
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny
Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe.[...]
Monachomachia
Wdzięczna miłości kochanej szklenice!
Czuje cię każdy, i słaby, i zdrowy;
Dla ciebie miłe są ciemne piwnice,
Dla ciebie znośna duszność i ból głowy,[...]