Aliteracja

Definicja

Aliteracją nazywamy powtórzenie jednakowych układów głoskowych na początkach kolejnych wersów lub wyrazów ze sobą sąsiadujących – jest to jeden ze sposobów instrumentacji głoskowej. Służy uwydatnieniu budowy wiersza lub gry słów. Uznajemy ją za figurę retoryczną lub środek stylistyczny.

Aliteracja pełni trzy funkcje:

- wierszotwórczą, która występuje jedynie w utworach poetyckich. Warunkiem jej pojawienia się jest stabilizacja powtórzeń aliteracyjnych oraz jej powiązanie z budową wersu

- instrumentacyjną, która polega na podkreśleniu walorów języka, mających samodzielny charakter brzmieniowy. Takim walorem może być np. celowość kompozycji głoskowej lub zintensyfikowanie określonych dźwięków występujących w języku

- semantyczna, która polega na uwydatnieniu relacji znaczeniowych między połączonymi tą funkcją słowami. Poprzez upodobnienie brzmieniowe łączy słowa w pary i odróżnia je od innych słów w tekście – przez ten zabieg pary słów zyskują swoje wyjątkowe znaczenie.

Historia i występowanie

Aliteracja wykorzystywana była w dawnej poezji, zwłaszcza greckiej, rzymskiej i staroangielskiej. Spotykana jest również w literaturze islandzkiej. Poeci nowożytni także chętnie korzystali z tego zabiegu – spotkamy ją u Edgara Allana Poe i Gerarda Manleya Hopkinsa, ale również u Wiliama Szekspira.

W polskiej poezji aliteracka występuje stosunkowo rzadko, a jeśli już się pojawia, ma charakter raczej dorywczy, dodatkowy, nieustabilizowany. Dużą rolę odegrała w XX-wiecznej twórczości futurystów, w ich literackich eksperymentach. Interesowali się nią m.in. Stanisław Młodożeniec czy Józef Czechowicz.

Polecamy również:

  • Alegoria - definicja i znaczenie

    Termin alegoria wywodzi się z języka starogreckiego i oznacza ‘mówienie o czymś w przenośni, obrazowo’. Używany jest głównie w dziedzinie sztuk plastycznych i literatury i odnosi się do obrazu lub słowa przedstawiającego pojęcie, myśl lub ideę za pomocą obrazu o charakterze symbolicznym,... Więcej »

  • Anafora - definicja i zastosowanie

    Anafora to środek stylistyczny, polegający na celowym powtórzeniu tego samego słowa lub zwrotu na początku kolejnych części wypowiedzi. Mogą to być wersy, zdania albo kolejne strofy. Najczęściej występuje w poezji i sztuce oratorskiej. Więcej »

  • Animizacja

    naczej nazywana ożywieniem, jest środkiem stylistycznym, polegającym na nadaniu cech istot żywych przedmiotom nieożywionym. Uznajemy ją za odmianę metafory. Więcej »

  • Antonimy - definicja, zastosowanie

    Termin antonim pochodzi z języka greckiego i oznacza ‘przeciw imieniu’ (anti – „przeciw”, onoma – „imię”). Więcej »

  • Antropomorfizm - definicja, zastosowanie

    Antropomorfizacja jest środkiem stylistycznym, który polega na nadaniu przedmiotom nieożywionym ludzkich cech. Mogą to być zarówno cechy fizyczne jak i psychiczne. Jako przedmioty nieożywione rozumiemy np. składniki przyrody, kosmosu lub takie, które zostały wyprodukowane przez człowieka). Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 1 + 4 =
Ostatnio komentowane
na czym polegają te fundacje i stowarzyszenia? brakuje tu wyjaśnienia i jakiegoś przyk�...
• 2024-11-05 17:38:04
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03