Legenda - definicja, cechy, przykłady

Legenda (z łaciny – „to, co powinno być przeczytane”) to gatunek epicki charakterystyczny dla średniowiecza. Dzieła reprezentujące ten nurt piśmiennictwa były zazwyczaj prozatorskimi lub poetyckimi opowieściami o wydarzeniach historycznych.

Legendy nie mają zbyt dużej wartości dla badaczy historii. Jest tak z tego względu, że utwory te często były wzbogacane o elementy fantastyczne i odchodziły od realizmu oraz obiektywizmu. Autentyczne wydarzenia często były koloryzowane i przekłamywane – zwiększano ich wagę, a często zmieniano kolejność wypadków.

Początki legend jako gatunku sięgają wczesnego średniowiecza. Utwory tego typu powstawały często w celach dydaktycznych – poprzez ukazywanie żywotów świętych miały wpływać na życie ludzi i wskazywać im właściwą drogę postępowania. Na samym początku dzieła tego rodzaju krążyły ustnie, co wpływało na ich przeinaczanie i wzbogacanie o czysto ludowe elementy.

Legendy zaczęto zapisywać dopiero w późniejszym średniowieczu, na co pozwolił rozwój klasztorów – ośrodków średniowiecznego pisarstwa. Najpopularniejsze były utwory dotyczące świętych, lecz pojawiały się także te mówiące o ludziach świeckich, głównie rycerzach i władcach.

Najważniejsze przykłady legend

Najwspanialszym zbiorem legend opowiadających o żywotach świętych jest „Złota Legenda” Jakuba de Voragine'a datowane na 1270 r. Wielkie znaczenie miała także „Legenda o świętym Aleksym”, która stała się bardzo popularna w całej średniowiecznej Europie. Wśród legend podejmujących tematy świeckie na pierwszy plan wysuwa się cykl legend arturiańskich – najprawdopodobniej krążyły one w obiegu już od ok. VII i VIII stulecia.

Polecamy również:

  • Apokryf - definicja i przykłady

    Słowo apokryf pochodzi od greckiego apokryphos, co oznacza „tajemny”, „ukryty”. Termin ten używany jest do określania tekstów religijnych, które nie zostały włączone przez Kościół do kanonu Pisma Świętego, gdyż nie były uważane za natchnione. Termin ten narodził się już... Więcej »

  • Chanson de geste - definicja, cechy, przykłady

    Chansons de geste, czyli z języka starofrancuskiego „pieśni o czynie” (w języku łacińskim utwory takie określano jako gesta), to gatunek literatury średniowiecznej, który narodził się na terenach dzisiejszej Francji. Dzieła tego typu opowiadały o wspaniałych dokonaniach historycznych oraz... Więcej »

  • Hagiografia - definicja i przykłady

    Termin hagiografia pochodzi z języka greckiego, w którym stanowił złożenie dwóch wyrazów: hagios - święty oraz graphein - pisać. Służy on do określania dzieł wpisujących się w jeden z najważniejszych nurtów literackiej twórczości średniowiecza, opisujący żywoty świętych. Początek... Więcej »

  • Kronika - definicja, cechy, przykłady

    Mianem kroniki zwykło określać się dzieło historyczne, które opisuje wydarzenia w porządku chronologicznym. Samo słowo „kronika” pochodzi od greckiego rzeczownika chronos – czas. Więcej »

  • Plankt (lamentacja) - definicja i przykłady

    Lamentacja to charakterystyczny dla średniowiecza utwór poetycki, którego zadaniem było wyrażenie żalu, bólu, rozpaczy. Te negatywne uczucia pochodziły zazwyczaj z bezradności i niemożności zmiany zaistniałej sytuacji. Więcej »

Komentarze (2)
Wynik działania 4 + 4 =
M
2022-01-10 18:46:22
nie ma cech legendy, a powinny być, bo tak jest napisane w odnośniku
eryk
2016-06-01 18:40:11
Brakuje wszystkich danych np.utwór prozatorski, rozmiar
Ostatnio komentowane
kupa
• 2024-11-06 19:37:57
na czym polegają te fundacje i stowarzyszenia? brakuje tu wyjaśnienia i jakiegoś przyk�...
• 2024-11-05 17:38:04
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17