 |
Portret Aleksandra Fredro autorstwa Aleksandra Radczyńskiego |
Biografia
Aleksander Fredro (1793 – 1876) – polski komediopisarz i poeta. Urodził się 20 czerwca 1793 roku w Suchorowie, w zamożnej rodzinie ziemiańskiej. Młody Fredro kształcił się w domu pod okiem guwernerów. W wieku 16 lat przyszły poeta przeżył prawdziwą przygodę u boku samego Napoleona. W 1809 roku Fredro zaciągnął się do armii Księstwa Warszawskiego (wojskiem dowodził książę Józef Poniatowski). Młody żołnierz wsławił się odwagą w wyprawie Napoleona na Moskwę (1812 rok), za co otrzymał krzyż Virtuti Militari i francuski order Legii Honorowej. Fredro trafił też do rosyjskiej niewoli, skąd udało mu się zbiec.
Po powrocie do kraju został zarządca rodzinnego majątku (Beńkowa Wisznia). Jednocześnie rozpoczął pracę nad swoją pierwszą komedią (docenioną przez publiczność). „Pan Geldhab” ukazał się w 1818 roku. W 1828 roku Fredro poślubił swoją długoletnią ukochaną – Zofię z Jabłonowskich Skarbkową. Kolejne, równie udane dzieła („Mąż i żona”, „Damy i huzary”) przynosiły poecie coraz większe uznanie publiczności. W 1834 roku odbyła się premiera najbardziej znanej komedii Fredry p.t.: „Zemsta”.
Pod wpływem głosów krytyków (autorowi komedii zarzucono m.in. „niemoralność”) Fredro wycofał się z życia kulturowego, pisząc dla siebie i grona znajomych. Po wybuchu powstania węgierskiego (1848), jedyny syn Fredry (czynny uczestnik powstania) udał się na emigrację do Francji. Fredro był czynnym uczestnikiem życia społecznego, członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Akademii Umiejętności i posłem do Sejmu Krajowego. Zmarł 15 lipca 1876 roku we Lwowie.
Twórczość:
1815 – „Intryga naprędce”, „Damy i huzary”
1818 – „Pan Geldhab”
1820 – „Mąż i żona”
1822 – „Cudzoziemszczyzna”
1832 – „Śluby panieńskie”, „Pan Jowialski”
1833 – „Zemsta” (wystawiona w 1834 r.)
1839 – „Nocleg w Apeninach”
1854 – „Wielki człowiek do małych interesów”
Ostatnie utwory: „Wychowanka”, „Ożenić się nie mogę”, „Rewolwer”, „Zapiski starucha” (pamiętnik)