Aleksander Puszkin, właściwie Aleksadr Siergiejewicz Puszkin urodził się 6 czerwca 1799 roku w Moskwie, a zmarł 10 lutego 1837 w Petersburgu. Pisarz, poeta, dramaturg i prozaik. Uznaje się go za przedstawiciela rosyjskiego romantyzmu, klasyka rosyjskiej literatury.
Życie
Młody Aleksander był kształcony przez francuskich guwernerów – od 1811 roku uczęszczał do ekskluzywnego liceum koło Petersburga. To właśnie w tym okresie powstały jego debiutanckie utwory o charakterze dydaktyczno-satyrycznym. Pisał również ody, elegie i eseje podtrzymujących tradycje neoklasycyzmu i preromantyzmu. Oburzony carskimi, despotycznymi rządami carów Aleksandra I i Mikołaja I, krytykował ich postacie w swojej poezji.
Puszkin uznawany jest za wielkiego reformatora rosyjskiego języka literackiego. W młodości związany był silnie z ruchem dekabrystów i to właśnie pod ich wpływem zdecydował się poruszyć w swojej twórczości tematy polityczne. Za działalność antycarską został ostatecznie zesłany do południowej Rosji, jednak po kilku latach (1824 roku) kara ta została załagodzona i Puszkinowi zezwolono na przebywanie w posiadłości swojej matki w Michałowskojach koło Pskowa. Po stłumieniu buntu dekabrystów, car Mikołaj I wezwał poetę do Moskwy.
Podczas zesłania przebywał w Kiszyniowie, Odessie, na Kaukazie i Krymie.
Prowadził ożywioną korespondencję z Adamem Mickiewiczem jako kolegą po fachu.
W 1831 roku ożenił się w Moskwie Natalią Gonczarową, po czym wspólnie przeprowadzili się do Petersburga. Puszkin wówczas wciąż pozostawał pod policyjnym nadzorem.
Ze względu na transparentność poglądów politycznych, życie Aleksandra Puszkina owiane było pasmem intryg i domysłów – zmarł w wyniku obrażeń poniesionych w pojedynku z francuskim emigrantem, broniąc honoru swojej małżonki.
 |
| Aleksander Puszkin/ www.wikimedia.org.pl, A. Robst |
Twórczość
Gdy poeta skończył osiemnaście lat, na stałe osiadł w Petersburgu, gdzie intensywnie angażował się w literackie życie miasta – należał do grupy Arzamas oraz koła literackiego „Zielona lampa” – tam nawiązał kontakty z dekabrystami, które potem przysporzyły mu kłopotów i spowodowały zesłanie.
Zetknięcie się z nowymi poglądami zaowocowały bowiem wierszami potępiającymi tyranię carów Aleksandra i Mikołaja np. Do Czaadajewa, elegia Wieś, oda Wolność.
To Puszkin na rosyjski grunt przeniósł fascynację twórczością Byrona (Jeniec kaukaski – 1822; Fontanna Bachczyseraju – 1823; Cyganie – 1824) oraz Waltera Scotta. W czasie zesłania poznał egzotykę Orientu, która przenika w wierszach Sztylet lub Więzień. Największym i najważniejszym poematem (dygresyjnym) jest Eugeniusz Oniegin, skończony w 1831 roku. y Podczas pobytu w majątku matki Puszkin stworzył romantyczną tragedię Borys Godunow.
Aleksander Puszkin interesował się literaturą polską – tłumaczył wiersze Mickiewicza, prowadził również polemikę z naszym narodowym wieszczem (głównie z powodu powstania listopadowego).
W swoim dorobku Puszkin ma powieści takie jak Dubrowski (1832); Dama pikowa (1834); Córka kapitana (1833); Historia Pugaczowa (1834). Na swoim koncie ma także dorobek dziennikarski – w 1836 roku redagował własne pismo „Sowriemiennik” (miesięcznik społeczno-literacki), które niestety wkrótce zbankrutowało.