Książę Józef Antoni Poniatowski urodził się 7.05.1763 roku w Wiedniu. Pochodził ze znanej polskiej rodziny szlacheckiej, jednakże jego dzieciństwo upłynęło na dworze austriackim, gdzie jego matka była dwórką cesarzowej, a ojciec służył w armii. Pierwszy okres życia spędził więc wychowując się w środowisku niemieckojęzycznym. Wielki wpływ na zachowanie (czy też może raczej – narodzenie) młodzieńca. polskości miał jego stryj, król Rzeczpospolitej Stanisław August Poniatowski. Młody Józef Poniatowski służył w austriackim wojsku, uczestniczył w wojnie austriacko – tureckiej (1787-1791).
Czując więź z Polską, na prośbę stryja postanowił wrócić do Rzeczpospolitej i pomóc w rozbudowie armii Rzeczpospolitej. W kraju był zwolennikiem reform państwa, bardzo mocno związał się m.in. z otoczeniem Tadeusza Kościuszki. Był zwolennikiem Konstytucji 3 Maja, a po wybuchu wojny rosyjsko – polskiej dowodził królewskimi oddziałami. Odniósł słynne zwycięstwo w bitwie pod Zieleńcami (18.06.1792), co doprowadziło do stworzenia orderu Virtuti Militari. Przystąpienie króla do konfederacji uznawał za zdradę, wierzył bowiem w możliwość zwycięstwa.
Po II rozbiorze wyjechał przejściowo z kraju, udając się do Zachodniej Europy, powrócił jednak na wieść o wybuchu powstania kościuszkowskiego. Dowodząc wojskami powstańczymi walczył przeciwko Prusakom. Po klęsce powstania spędził kilka lat w podróżach pomiędzy Rosją i Austrią, odmawiając wstąpienia do armii carskiej, ostatecznie zaś osiadł w pruskiej Warszawie, wycofując się przejściowo z czynnego udziału w polityce.
Gwiazda Poniatowskiego rozbłysła ponownie na przełomie roku 1806 i 1807, kiedy to Napoleon zajął tereny pruskiego zaboru i poszukiwał osoby, którą mógłby postawić na czele planowanej armii polskiej. 7.10.1807 roku został Ministrem Wojny w rządzie Księstwa Warszawskiego. Tam zaczął też rozbudowywać jego armię. W roku 1809, w czasie wojny Napoleona z Austrią, dowodził wojskami Księstwa w czasie inwazji sił austriackich. Stoczył nierozstrzygnięta bitwę pod Raszynem 19.04.1809 roku i mimo utraty Warszawy wkroczył ze swoim wojskiem na terytoria zaboru austriackiego. W wyniku tych działań i zwycięstwa Napoleona pod Wagram terytorium Księstwa Zostało znacznie powiększone.
W 1812 roku brał udział w wyprawie na Moskwę, służąc jako doradca Napoleona. Ten jednak zlekceważył jego sugestie o rozłożenie wojny na dwa lata i nakazał przeprowadzić marsz na Moskwę. W następstwie klęski osłaniał wraz z Polakami odwrót Wielkiej Armii i po powrocie do kraju starał się odbudować siły zbrojne. Odrzucił przy tym propozycję ugody i przejścia na stronę koalicji, wysuniętą przez Aleksandra I. Po zajęciu Księstwa Warszawskiego on i jego siły pozostały wierne Bonapartemu.
Ostatnią bitwą toczoną przez księcia było wielkie starcie pod Lipskiem, w dniach 16-19.10.1813 roku. Napoleon mianował go wtedy, w uznaniu jego zasług, Marszałkiem Francji, co było niespotykanym wyróżnieniem. Książę był w czasie bitwy kilkukrotnie ranny, w końcowym zaś jej etapie on i jego siły zostały omyłkowo odcięte na drugim brzegu rzeki Elstery. Szukając możliwej przeprawy jego oddział został przez pomyłkę ostrzelany przez francuskich żołnierzy, którzy wzięli ich za oddział kozacki. Józef Poniatowski został trafiony, spadł z konia i zginął w nurtach rzeki.
Jest uważany za jedną z najbardziej malowniczych i najbardziej znaczących postaci swojej epoki, jako uczestnik wszystkich ważniejszych wydarzeń swojej epoki.
Józef Poniatowski - biografia, dokonania - historia
Polecamy również:
-
Legiony Polskie we Włoszech - czym były, geneza, cel, bitwy, opis
Idea walki o niepodległość Rzeczpospolitej nie zniknęła wraz z upadkiem insurekcji kościuszkowskiej, a wręcz przeciwnie. Jej ocalali uczestnicy starali się cały czas prowadzić walkę o wolność, poszukując wsparcia i sojuszników poza granicami kraju. Jednym z najbardziej obiecujących... Więcej »
-
Napoleon Bonaparte a sprawa polska. Czy Napoleon oszukał Polaków?
Ocena działalności Napoleona w sprawie polskiej zawsze przysparzała problemów historiografii polskiej. Było to efektem bardzo niejednoznacznej polityki, jaką cesarz Francuzów prowadził wobec swoich najwierniejszych sojuszników. Więcej »