Legiony Polskie we Włoszech - czym były, geneza, cel, bitwy, opis

Idea walki o niepodległość Rzeczpospolitej nie zniknęła wraz z upadkiem insurekcji kościuszkowskiej, a wręcz przeciwnie. Jej ocalali uczestnicy starali się cały czas prowadzić walkę  o wolność,  poszukując wsparcia i sojuszników poza granicami kraju. Jednym z najbardziej obiecujących kierunków działań była rewolucyjna Francja, tocząca wojnę z Austrią i Prusami, a więc dwoma z trzech zaborców.

W 1796 roku do Paryża przybył weteran insurekcji koścuszkowskiej, Jan Henryk Dąbrowski, który to poprosił władze rewolucyjne o możliwość utworzenia polskich oddziałów do walki z Austrią. Posługiwał się  on przy tym kontaktami istniejącymi jeszcze z czasów przygotowań do insurekcji. Dyrektoriat postanowił wysłać Dąbrowskiego do Włoch, gdzie toczyły się ciężkie walki. Tam pomysł Polaka spotkał się z aprobatą Napoleona Bonaparte, ówcześnie generała rewolucji. 9.01.1797 roku powołano Legion Polski. Nie był on jednak formacją francuskiej armii, bowiem oficjalnie zadanie jego organizacji, wyposażenia i utrzymania wzięła na swoje barki Lombardia. Zaciąg do Legionu, początkowo niski, zaczął zwiększać się, w miarę rekrutacji jeńców polskich z armii austriackiej, co pozwoliło wkrótce na wystawienie większej ilości jednostek. Werbunek trwał nawet mimo początków rozmów pokojowych. Żołnierze polscy zdążyli jeszcze wejść do boju, ponosząc duże straty w czasie walk we Włoszech.   W 1800 roku powołano kolejną jednostkę polską, jaką była Legia Naddunajska, dowodzona przez generała Karola Kniaziewicza.

Nadzieje Polaków rozwiały się w roku 1802, gdy, po podpisaniu pokojów z państwami koalicji antyfrancuskiej, Napoleon nie potrzebował już ich pomocy.  Nie miał on więc już zamiaru promować ich sprawy na arenie międzynarodowej. Większa część Legionów uległa w czasie walk rozbiciu, a pozostałych żołnierzy wysłano na wyspę Santo Domingo, w celu stłumienia trwającego tam powstania niewolników. Wielu legionistów nigdy stamtąd nie wróciło, ginąc w walkach lub przechodząc na stronę powstańców, rozczarowana Napoleonem.

Z historią Legionów wiąże się też geneza polskiego hymnu narodowego. Został on skomponowany przez poetę Józefa Wybickiego jako pieśń dla legionistów idących do boju i hymn oddziału. Z czasem zyskał ogromną popularność w Europie i Polsce.