Jaser Arafat - biografia, polityka, działalność

Jaser (inna, równie popularna pisownia imienia - Jasir) Arafat był jedną z najważniejszych postaci świata islamskiego drugiej połowy XX wieku. Ów palestyński działacz był jednym z najdłużej działających czynnie polityków, starając się najpierw metodami zbrojnymi, później zaś dyplomatycznymi wywalczyć cel kilku pokoleń Palestyńczyków – utworzenia niezależnego państwa na terenie Izraela.

Arafat urodził się 24 sierpnia 1929 roku w Kairze (chociaż czasami podawana jest Jerozolima), w kontrolowanym ówcześnie przez Wielką Brytanię Egipcie. Jego pełne imię arabskie, rzadko używane, brzmi Muhammad Abd ar-Rahman Abd ar-Ra’uf Arafat al-Kudwa al-Husajni.  Pochodził z mieszanej, egipsko-palestyńskiej rodziny, posiadał liczne rodzeństwo, które ojciec utrzymywał z drobnego handlu. Ze względu na trudną sytuację materialną rodziny już we wczesnych latach życia Arafat został wysłany do swoich krewnych w Jerozolimie na wychowanie. Tam po raz pierwszy zetknął się na większą skalę z kulturą żydowską. W roku 1944 rozpoczął studia w KAirze, które jednak przerwał w roku 1948, z powodu wybuchu pierwszej wojny izraelsko-arabskiej, kończąc edukację dopiero w roku 1956. Już w tym okresie, mimo fascynacji kulturą żydowską, był czynnie zaangażowany w ruchy niepodległościowe na terenie Palestyny. Z biegiem lat jego rola w ruchu niepodległościowym jedynie zwiększała się. W roku 1957 był współtwórcą jednej z pierwszych dużych organizacji chcących zbrojnie walczyć o utworzenie niezależnej Palestyny – Al-Fatah. Prawdziwym sukcesem stało się jednak późniejsze działanie Arafata.

W roku 1964 autorytet Arafata pozwolił skupienie wszystkich najważniejszych organizacji palestyńskich w jeden wielki ruch – Organizację Wyzwolenia Palestyny (OWP). Mimo że poszczególne części składowe OWP nadal zachowywały większą lub mniejszą autonomię, od tego momentu ich działania były podporządkowane ustalanym odgórnie celom. Z tego też względu znacznie zwiększyła się skuteczność działań na rzecz utworzenia wolnej Palestyny. Wątpliwości budził jednak przyszły kształt państwa – consensusu nie było nawet wśród członków OWP. Niektórzy domagali się całkowitego zniszczenia państwa Izrael, podczas gdy inni  chcieli jedynie podziału na niezależne i niepodległe części żydowską i arabską.

OWP początkowo działało metodami zbrojnymi, organizując różnego rodzaju akcje bojowe na terytorium Palestyny i prowadząc wojnę partyzancką. Do roku 1970 „sztab” OWP znajdował się na terytorium Jordanii, po serii konfliktów z rządem centralnym i krótkiej wojnie domowej Arafat i jego współpracownicy przenieśli się jednak do Libanu. Punktem zwrotnym OWP był rok 1972 i masakra żydowskich sportowców na olimpiadzie w Monachium, zorganizowana przez współpracującą z OWP organizację palestyńską „Czarny Wrzesień”. Arafat od tego momentu postanowił wstrzymać działania zbrojne i zamiast tego skupić się na próbach mediacji pokojowej. Poparcie dla Arafata gwałtownie spadło po interwencji Izraela w czasie wojnie domowej w Libanie i serii krwawych konfliktów pomiędzy Palestyńczykami  a Żydami. W roku 1982 Arafat był zmuszony przenieść swój „sztab” do Tunezji. Pomiędzy 1987 a 1991 na terytorium Palestyny wybuchły zamieszki, miejscami przeradzające się w otwarte powstanie zbrojne – tzw. Pierwsza Intifiada. W celu zakończenia eskalacji konfliktu Arafatowi udało się wynegocjować duży polityczny i prestiżowy sukces, jakim było oficjalne utworzenie w 1988 Autonomii Palestyńskiej, jako niezależnego okręgu palestyńskiego na terenie Izraela. W 1996 roku Arafat został wybrany prezydentem Autonomii. Począwszy od tego czasu, aż do śmierci, starał się za wszelką cenę utrzymać istniejący status quo. Nie było to łatwe, jako że zarówno ze strony izraelskiej, jak i palestyńskiej coraz częściej dochodziło do oddolnych, niekontrolowanych aktów terroru i ataków na przedstawicieli wrogiej ludności. Arafat był przez wielu widziany jako symbol chwiejnego, ale jednak pokoju na Bliskim Wschodzie.

Arafat zmarł 11 listopada 2004 roku w Clamart, na terenie Francji, po długiej i ciężkiej chorobie. Do dzisiaj istnieje wiele kontrowersji w sprawie jego śmierci. Wiele poszlak wskazuje, że mógł zostać otruty i jego śmierć nie była naturalna. Nie wiadomo jednak, kto mógłby stać za zabójstwem palestyńskiego przywódcy.