Friedrich Schelling - filozofia i biografia

Biografia

Friedrich Wilhelm Joseph Schelling żył w latach 1775 – 1854. Filozof ten dużą część swojej refleksji poświęcił estetyce i zagadnieniom sztuki, dlatego uważa się go za najbardziej charakterystyczną postać filozofii epoki romantyzmu. Schelling bardzo wcześnie rozpoczął karierę naukową, już w wieku siedemnastu lat uzyskał tytuł magistra, a kilka lat później został wykładowcą w Jenie. Właśnie to miejsce stało się kolebką romantyzmu, w skład słynnej „szkoły romantycznej” wchodzili również twórcy: Novalis, Schleglowie i Tieck. Początkowo pozostawał pod wpływem Fichtego i Hegla, jednak później jego poglądy ewoluowały w stronę zainteresowań estetycznych.

Jako wykładowca pracował również w Wurzburgu, w Erlangen i w Monachium. W międzyczasie jednak (1806 – 1820) przerwał karierę akademicką na rzecz pełnienia funkcji sekretarza Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. W wieku 66 lat został powołany przez Fryderyka Wilhelma IV na Uniwersytet Berliński, ale jego działalność mająca zahamować napór ateizmu skończyła się niepowodzeniem.

 

Poglądy

W filozofii Schellinga wyróżnia się kilka okresów: inspirację Fichtem, okres filozofii przyrody, czas tzw. „systemu tożsamości” oraz okres teozoficzny. Najważniejszą myślą filozofa było stworzenie własnej, oryginalnej koncepcji przyrody. Według filozofa świat jest podobny do żywego, czułego organizmu. Natura stanowi twórczą siłę i nieustannie na nowo ożywia rzeczywistość. Ponadto właściwością świata przyrody jest to, że składa się on z przeciwieństw. Nad zjawiskami rzeczy i jaźnią istnieje natomiast absolut. Przyroda zyskuje więc wymiar duchowy, wszechświat jest tu bytem podlegającym nieustannej ewolucji.

Sama filozofia staje się zbieżna z religią, jej cel polega bowiem na poznaniu absolutu. Najważniejszą dziedziną ludzkiej aktywności jest zaś sztuka, filozof natomiast przypomina artystę. Świat można, według Schellinga, poznać na drodze intuicji i uczucia. Mamy więc tu do czynienia z idealizmem estetycznym i religijnym. Władysław Tatarkiewicz charakteryzuje poglądy filozofa następująco:

Estetyka, filozofia przyrody i filozofia religii były punktami największego napięcia w myśli Schellinga. Jednakże w estetyce nie wytworzył poglądów ani szczególnie samodzielnych, ani szczególnie charakterystycznych dla epoki; tak samo w filozofii religii; natomiast zajął naczelne miejsce wśród idealistów XIX wieku jako filozof przyrody.

Friedrich Wilhelm Joseph Schelling