 |
| Georg Wilhelm Friedrich Hegel, portret Jakoba Schlesingera |
Biografia
Georg Wilhelm Friedrich Hegel żył w latach 1770 – 1831. Był to filozof, który wywarł największy wpływ na swoje czasy, a także na późniejszą filozofię niemiecką. Hegel urodził się w Szwabii. Początkowo studiował teologię, zaś dopiero w wieku trzydziestu lat zajął się na poważnie filozofią. Związał się wówczas z uniwersytetem w Jenie, gdzie wykładał wspólnie z Schellingiem. Po wybuchu wojny z Francją opuścił miasto i udał się do Bawarii, gdzie pracował jako redaktor dziennika, a następnie dyrektor gimnazjum w Norymberdze. Po 1817 r., kiedy wydał swoje najważniejsze dzieła, Hegel stał się bardzo sławny. Zaczął wykładać w Heidelbergu i w Berlinie.
Międzynarodowy splendor filozofa spowodował, że stał się on bardzo wpływową postacią w Prusach. Co ciekawe, Hegel był kiepskim mówcą i miał nieprzyjemne usposobienie, jednak jego myśl okazała się dla elity tamtych czasów niesłychanie atrakcyjna. Stworzony przez niego system filozoficzny zyskał niekwestionowaną pozycję w kraju i wyparł inne prądy. Sam Hegel zmarł przedwcześnie na cholerę.
Poglądy
Idealizm i filozofia kultury
Filozofia Hegla jest skrajnie idealistyczna. W centrum znajduje się tu pojęcie idealnego bytu, który jest tworem obiektywnym, logicznym i podlegającym nieustannemu rozwojowi. Najistotniejszą płaszczyzną myśli Hegla, która oddziałała na dzieje późniejszej filozofii jest refleksja nad kulturą, a zwłaszcza historią.
Dzieje, według filozofa, mają określony sens i kierunek rozwoju. Historia jest tu obiektywnym, logicznym procesem, nad którym czuwa absolut – Duch Dziejów. Przyjmuje on coraz doskonalsze wcielenia: wiek dziecięcy (wschodni), chłopięcy (grecki), męski (rzymski) i starczy (germański). Naczelną ideą jest tu zatem idea postępu: wiara w sens i celowość historii. Ponadto proces rozwoju, przebiega analogicznie do procesu myśli, według prawa dialektyki. Polega on na tym, że wszystkie elementy świata następują po sobie na zasadzie opozycji, a więc po okresach cierpienia przychodzą okresy rozwoju. W każdym procesie można więc wyróżnić tezę, następnie antytezę i wreszcie z nich powstaje synteza. Wszystkie dziedziny kultury podlegają temu procesowi.
Jeżeli chodzi o sztukę, Hegel uważał, że w architekturze mamy do czynienia ze sztuką symboliczną, w plastyce z klasyczną, w malarstwie i w muzyce z romantyczną. Literatura z kolei łączy w sobie wszystkie te elementy w poszczególnych rodzajach (epika, liryka i dramat).