Pierwszym księciem zwierzchnim po śmierci Bolesława Krzywoustego, został jego najstarszy syn – Władysław II. Jego dzielnice dziedziczną stanowił Śląsk, oprócz tego otrzymał jako senior nie podlegającą dziedziczeniu dzielnice senioralną – Małopolska (z Krakowem), Pomorze Gdańskie, zachodnia część Kujaw oraz część Wielkopolski wraz z miastami: Kaliszem i Gnieznem.
Jego młodsi bracia otrzymali na mocy testamentu Krzywoustego kolejno, Bolesław Kędzierzawy – Mazowsze, Mieszko Stary – Wielkopolskę oraz Henryk – ziemie sandomierską. Wdowa po księciu polskimi otrzymała dożywotnio ziemie łęczycką, a najmłodszy syn Kazimierz nie otrzymał żadnej dzielnicy.
Po kliku latach panowania seniora, dochodzi do wybuchu wojny domowej między braćmi. Ostatecznie w roku 1146 Władysław II Wygnaniec zostaje zmuszony przez braci do opuszczenia kraju. W tej sytuacji kolejnym władcą zwierzchnim, według zasady starszeństwa, zostaje Bolesław Kędzierzawy. W efekcie dochodzi do zbrojnej interwencji cesarza – Fryderyka Barbarossy. Bolesławowi udaje się jednak zachować tron dzięki złożeniu hołdu lennego cesarzowi.
W drugiej połowie XII wieku dochodzi do walk o Śląsk, który pierwotnie stanowił dzielnice dziedziczną Władysława Wygnańca. Senior zostaje wówczas zmuszony przez cesarza do oddania tych obszarów synom pierwszego seniora – Mieszkowi Plątonogiemu oraz Bolesławowi Wysokiemu. Ponad to w ostatnich latach panowania, Bolesław Kędzierzawy wydziela terytorium sandomierskie Kazimierzowi, nazywanego później sprawiedliwym.
Po śmierci seniora nowym księciem zwierzchnim w roku 1173 zostaje Mieszko III, zwany Starym. Jednak już po czterech latach rządów, na skutek buntów możnowładców oraz duchowieństwa krakowskiego, Mieszko zostaje wygnany z kraju, a nowym seniorem obwołano wówczas najmłodszego syna Krzywoustego – Kazimierza Sprawiedliwego.
Było to jawne złamanie zasady senioratu. Kazimierzowi udaje się jednak zalegalizować swoją władzę w zamian za przywileje nadane możnym oraz duchowieństwu na zjeździe w Łęczycy w roku 1180.
Po śmierci Kazimierza Sprawiedliwego nowym seniorem zostaje wybrany jego syn – Leszek. W tym samym czasie do ponownego objęcia władzy zwierzchniej dąży również Mieszko Stary. Na skutek zwycięskiej dla tego ostatniego bitwy w roku 1195 pod Mozgawą, udaje mu się powrócić do Krakowa, pod warunkiem jednak uznania swoim następcą Leszka Białego.
Leszek Biały w roku 1207 objął we władanie Kraków jako princeps. Panował wówczas na ziemi sandomierskiej oraz krakowskiej. W roku 1227 podczas zjazdu międzydzielnicowych książąt piastowskich w Gąsowie, na skutek spisku Leszek Biały zostaje zabity.
Po jego śmierci princepsem zostaje – do roku 1231, Władysław Laskonogi. Następnie seniorem zostaje Henryk Brodaty aż do roku 1238, kiedy to władzę obejmuje Henryk II Pobożny. Wówczas w skład dzielnicy Henryków wchodziły: Śląsk, Małopolska oraz cześć Wielkopolski.
W trackie najazdu mongolskiego na Polskę w roku 1241, w toku bitwy pod Legnicą ginie Henryk Pobożny. Po jego śmierci Krakowem władali kolejno: syn Leszka Białego – Bolesław Wstydliwy do roku 1279, a następnie wnuk Konrada Mazowieckiego – Leszek Czarny, w latach 1279 – 1288.