Bracia Grakchowie - kim byli, reformy

W Starożytnym Rzymie jednym z najważniejszych czynników wpływających na życie społeczne, polityczne oraz ekonomiczne, była ziemia. Posiadanie ziemi uprawnej stało się konfliktem patrycjuszy z plebejuszami, który stawał się z biegiem lat coraz intensywniejszy. Całemu konfliktowi sprzyjał kryzys agrarny, spowodowany głównie kiepską polityką zagospodarowania ziem podbitych. Potrzebę zmian związaną z zagospodarowaniem ziem rozumiał jeden z trybunów, który jako jeden pierwszych podjął się ich reformy - Tyberiusz Semproniusz Grakchus.

Bracia Grakchowie – Pochodzenie

Tiberius Sempronius Gracchus urodził się w roku 162 p.n.e.. Był synem Tyberiusza Semproniusza Grakchusa i Kornelii Afrykańskiej Młodszej – córki Scypiona Afrykańskiego oraz starszym bratem Gajusza Grakhusa. Pełnił urząd trybuna ludowego w 133 roku p.n.e.. Zgodnie z przepisanym zwyczajem, Tyberiusz zgłosił swoją kandydaturę na stanowisko trybuna ludowego i został wybrany na jednego z dziesięciu trybunów. Ostatecznie jego reformy i oponowane zmiany nie zostały w pełni wprowadzone w życie. Jemu samemu pod koniec kariery politycznej zarzucano, jakoby chciał zostać nowym królem Rzymu. Cała sytuacja doprowadziła do jego zabójstwa wraz z jego wszystkim zwolennikami w roku 133 p.n.e..

Gajusz Grakchus był młodszym bratem Tyberiusza Grakchusa. W roku 123 p.n.e. został trybunem ludowym, należał do popularów. Pozyskał biedną ludność miejską (plebs) ustawą umożliwiającą zakup zboża po niskiej cenie, oddał w ręce ekwitów sprawy sądowe o nadużycia finansowe w prowincjach. W roku 121 p.n.e. kazał się zabić swojemu zaufanemu niewolnikowi, nie chcąc wpaść w ręce optymatów – przeciwników jego kolejnego pomysłu – rozszerzenia grona obywateli rzymskich przez nadanie tego tytułu sprzymierzeńcom italskim.

Bracia Grakchowie – Reformy

Obydwaj bracia piastowali urząd trybunów ludowych, stanęli na czele sił walczących o odebranie gruntów publicznych z rąk nowej bogatej warstwy społecznej. Reformy miały na celu nie tyle uratowanie samego rolnictwa, ale zasobów sił zbrojnych, tj. masy chłopstwa italskiego, z którego rekrutowały się słynne legiony rzymskie.

Reformatorzy chcieli przede wszystkim przeznaczyć grunty publiczne na działki dla niezależnych gospodarstw. Nie przynosi to jednak oczekiwanych efektów, gdyż nadal dominują wielkie latyfundia (ogromna posiadłość ziemska należąca do osoby lub organizacji). Bracia Grakchowie wysunęli rewolucyjny program poprzez odbieranie zagarniętych gruntów publicznych i ograniczenia dozwolonej powierzchni posiadłości (do ok. 250 ha). Z odrębnej ziemi państwo mogłoby obdzielić biedotę, a w szczególności byłych legionistów. W ten sposób chroniono potencjał obronno – gospodarczy państwa.

Zauważono również postępujące niebezpieczeństwo ciągłego obniżania się wydajności pracy niewolników. Reformy agrarne Braci Grakchów nie doczekały się za ich życia realizacji. Gajusz przeforsował prawo o sprzedawaniu taniej żywności i rozdawaniu zboża lumpenproletariatowi (inaczej marginesowi społecznemu). Również reformy postulujące tworzenie kolonii rzymskich na terenach podbitych i pobudzania handlu oraz rzemiosł, nie dały zamierzonych skutków. Opór wielkich władców ziemskich, był tak duży, iż nie dostrzegali oni powolnego słabnięcia samych podstaw ich władzy.

Konsekwencją aktywności braci był podział społeczeństwa rzymskiego na dwa obozy: optymatów (najlepszych) opowiadających się za senatem, za jego rządami w państwie i popularów (zwolenników ludu), dążących do ocalenia władzy senatu i wysunięcia na plan pierwszy ludu oraz jego organów.

Polecamy również:

  • Republika rzymska a demokracja ateńska - porównanie

    „Demokracja, z greckiego „demos” – lud i „kratos” – władza, określa rodzaj rządów, w którym władza należy do obywateli danego państwa”. Jej podstawy oraz pierwotna forma (według niektórych najdoskonalsza) powstały w V w. p.n.e. w greckim polis... Więcej »

  • Społeczeństwo starożytnego Rzymu - struktura, patrycjusze i plebejusze

    Podział społeczeństwa w Starożytnym Rzymie, podobnie jak w całym świecie antycznym, dzielił obywateli na biednych i bogatych. Jednak dopiero wśród rzymian ten podział był daleko posunięty, niewystępujący w takiej skali w żadnej dotychczasowej cywilizacji ani kulturze. Więcej »

  • Prawo rzymskie - geneza, cechy, zasady. Prawo XII Tablic

    Ustanowienie Republiki Rzymskiej, której naczelną pozycję zajęli dwaj patrycjuszowscy konsulowie, wywołało zaostrzenie walk klasowych. Zrujnowani przez ciągłe wojny i zadłużenia u bogatszych warstw społecznych plebejusze, żądali dla siebie udziałów w gruntach zdobywanych ustawicznie na nieprzyjacielu.... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 2 + 4 =
Ostatnio komentowane
• 2025-03-08 02:40:40
cycki lubie
• 2025-03-05 14:35:07
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01