Juliusz Kossak Sobieski pod Wiedniem - opis, interpretacja i analiza obrazu


„Sobieski pod Wiedniem” (lub także „Sztandar proroka”) to obraz namalowany przez Juliusza Kossaka w 1882r. Jak wskazuje tytuł – dzieło odnosi się Odsieczy wiedeńskiej, jednego z największych polskich sukcesów militarnych i wydarzenia, które rozsławiło siłę wojsk zjednoczonych pod sztandarem z Orłem Białym na terenach całej Europy.
    

Opis   

Po zwycięskiej bitwie, na pobojowisku pełnym martwych ludzi i koni, przed oblicze króla Sobieskiego przybywają polscy rycerze niosący turecki sztandar o złoto-zielonych kolorach. Polski władca znajduje się po lewej stronie w centralnej części dzieła, a za nim znajdują się oddziały husarii z polskimi flagami wzniesionymi do góry na kopiach. Kontrastem do tej wielkiej potęgi jest rozciągające się po prawej stronie pobojowisko. Można dostrzec na nim zniszczone sprzęty wojenne, ciała koni oraz ludzkie zwłoki przyodziane w tureckie stroje. Rozmiar zwycięstwa Polaków jest imponujący, a jego dopełnieniem jest wspomniany wcześniej sztandar. Przez zwycięzców (a zapewne także wielu odbiorców dzieła Kossaka) uznany został on za tzw. sztandar proroka – jedną z najcenniejszych relikwii wyznawców islamu (miał nosić go sam Mahomet). Proporzec wysłano nawet do papieża Innocentego XI, lecz wszystko okazało się pomyłką polskiej strony.
    
Kolorystyka obrazu jest bardzo delikatna, gdyż został on namalowany techniką akwarelową. Nad pobojowiskiem unosi się kurzawa, niemal całkowicie zasłaniająca tło oraz niebo. Tylko po lewej stronie, w głębi dzieła, widać wzgórza oraz zamek znajdujący się na szczycie jednego z nich.
    

Interpretacja   

Przywoływanie najbardziej chwalebnych momentów z historii Polski było w epoce pozytywizmu działaniem nakierowanym na podtrzymanie ducha narodu i utwierdzenie mieszkańców, że wywodzą się z państwa wielkiego i walecznego. Nie podejmowano otwartej walki z zaborcą, gdyż panowało przekonanie o jej nieuchronnym fiasku. Dlatego też wielu twórców podjęło wysiłek budowania polskiej tożsamości narodowej, pragnąć uchronić ludzi przed rusyfikacją bądź germanizacją. Jednym z nich, obok m. in. Jana Matejki i Henryka Sienkiewicza, był właśnie Juliusz Kossak – artysta wychowany w duchu patriotyzmu i miłości do ojczyzny.
    
Obraz „Sobieski pod Wiedniem” należy przede wszystkim odczytywać w kategoriach historyczno-politycznych. Został on namalowany w czasie, gdy jego twórca mieszkał już w Krakowie, gdzie często gościł u siebie Henryka Sienkiewicza. A przypominanie o polskiej historii – pełnej bólu, ale i wspaniałej – było w dużej mierze domeną twórczości obu tych przedstawicieli polskiego życia kulturalnego II połowy XIX stulecia.

Juliusz Kossak, Sobieski pod Wiedniem
Juliusz Kossak, Sobieski pod Wiedniem (1882)

Polecamy również:

  • Wojciech Kossak - biografia i obrazy

    Wojciech Kossak przyszedł na świat 31 grudnia 1856 r. w Paryżu. Był synem jednego z najbardziej znanych polskich malarzy – Juliusza Kossaka oraz poślubionej przez niego Zofii Gałczeńskiej. Chociaż urodził się w stolicy Francji, gdzie jego ojciec bacznie studiował dzieła najważniejszych malarzy, naukę... Więcej »

  • Aleksander Gierymski - biografia i obrazy

    Aleksander Gierymski przyszedł na świat 30 stycznia 1850r. w Warszawie. Wywodził się z rodziny inteligenckiej, a jego starszym bratem był Maksymilian Gierymski (wybitny polski malarz, jeden z prekursorów realizmu). Więcej »

  • Józef Chełmoński - biografia i obrazy

    Józef Chełmoński przyszedł na świat 7 listopada 1849r. w Boczkach (dzisiejsze województwo łódzkie). Wywodził się ze zubożałej szlachty, a jego ojciec - Józef Adam Chełmoński – był dzierżawcą majątku w Boczkach, natomiast matkę – Izabelę Łoskowską – uważano za kobietę... Więcej »

  • Olga Boznańska - biografia i obrazy

    Olga Boznańska urodziła się 15 kwietnia 1865 r. w Krakowie. Była córką Adama Nowiny Boznańskiego (inżyniera, absolwenta wiedeńskiej politechniki) oraz Eugenii Mondan (Francuzki mocno interesującej się sztuką). To właśnie matka jako pierwsza uczyła ją rysować i wprowadzała młodą dziewczynkę w świat malarstwa Więcej »

  • Honore Daumier - biografia i obrazy

    Honore Daumier przyszedł na świat 26 lutego 1808r. w Marsylii. Był trzecim dzieckiem Jeana Baptisty Daumiera i Cecile Catherine Philip. Jego ojciec był z zawodu szklarzem, który w 1814r. udał się do Paryża (żona i dzieci dołączyli do niego 2 lata później), gdzie zawiodły go jego literackie aspiracje... Więcej »

Komentarze (1)
Wynik działania 1 + 3 =
zez
2016-05-10 20:18:21
może być
Ostatnio komentowane
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33