Geneza
Anglia to kraj, w którym romantyzm rozpoczyna się niemal w tym czasie, co w Niemczech, czyli około 1800 roku. Symboliczną inicjacją nowej epoki jest tu bowiem data przedmowy Williama Wordswortha do drugiego wydania tomu wydanego wraz z Coleridgem, pt. „Ballada liryczna”. Zjawiska preromantyczne, które silnie oddziałały na światopogląd epoki zaczęły się jednak w literaturze znacznie wcześniej, bo już w latach 70. XVII w.
Najważniejsze zjawiska i twórcy
W romantyzmie angielskim pojawia się kilka istotnych tendencji artystycznych. Do najważniejszych należy zaliczyć historyzm zapoczątkowany przez powieści Waltera Scotta, czyli zainteresowanie dziejowymi uwikłaniami jednostki. Następnie ważnym zjawiskiem o typowo romantycznym rodowodzie był gotycyzm objawiający się w budowaniem świata literackiego, w którym panuje atmosfera grozy i lęku, scenerią są średniowieczne ruiny, a bohaterowie zostają uwikłany w mroczne intrygi upiorów. Prekursorem powieści grozy był Horace Walpole jako autor „Zamku Oranto” (1764), a estetykę tę kontynuowali także Lewis („Mnich”) czy Ann Radcliffe. Osobne miejsce przypadło zaś w literaturze angielskiej bajronizmowi.
Z twórców, którzy zapoczątkowali romantyzm w Anglii należy z pewnością wymienić Jamesa Macphersona, który stworzył wielki romantyczny mit Szkocji, jako krainy tajemniczej i fascynującej. Jego najważniejsze dzieło to „Pieśni Osjana” (1765), który autor opublikował jako rzekomy zbiór literatury Celtów, pochodzący z III w. Tytułowy Osjan to szkocki śpiewak, który opowiada historię walk króla Szkocji i króla Norwegii. Dzieło to ukazało piękno mitologii Północy i niesamowitą atmosferę jej melancholijnego krajobrazu.
Jeżeli chodzi z kolei o Waltera Scotta, był on twórcą powieści poetyckich o tematyce romansowej takich, jak np. „Pieśń ostatniego minstrela”(1805), „Pani jeziora” (1810) i powieści historycznych. Te ostatnie, jak np. „Waverley” również upowszechniają mit romantycznej Szkocji. Inne przykłady to „Narzeczona z Lammermooru” czy „Ivanhoe”.
Niewątpliwie jednak największym objawieniem romantycznej literatury angielskiej był lord George Byron. Jego niesamowita, ekscentryczna osobowość i barwny styl życia przyczyniły się do powstania literackiej legendy i zjawiska zwanego bajronizmem. Polega ono głównie na postawie analogicznej do cech prezentowanych przez postaci dzieł mistrza. Chodzi tu o indywidualizm, romantyczny konflikt ze światem, bunt, nieszczęśliwą miłość i walkę o wolność w płaszczyźnie życia. Byron był przede wszystkim twórcą słynnych powieści poetyckich, właściwie był prekursorem tego gatunku w Europie. Najważniejsze dzieła tego gatunku to „Giaur” (1813) i „Korsarz” (1814). Ponadto Byron pisywał również poematy podróżniczo-dygresyjne („Wędrówki Childe Harolda”, „Don Juan”).