Wizja Boga, świata i człowieka w poezji Mikołaja Sępa Szarzyńskiego

Mikołaj Sęp Szarzyński pozostawił po sobie zaledwie jeden tomik poetycki – „Rytmy albo Wiersze polskie” – który w sensie opowiadania o świecie w dużej mierze odwoływał się do barokowej emblematyki – zawarte tu obrazy poetyckie nie mają charakteru opisowego, ale stanowią raczej pretekst do wyrażenia wewnętrznego rozdarcia podmiotu lirycznego, jego Pascalowskiego „zawieszenia” w próżni pomiędzy dwoma światami: wiecznym i doczesnym.

W „Pieśniach” pochodzących prawdopodobnie z najwcześniejszego okresu twórczości Sępa (być może z pierwszych miesięcy po przejściu na wiarę katolicką) dominuje jeszcze optymizm wyrażający się w wierze w idealny ład świata urządzonego przez Stwórcę. Pojawia się już wątek przewodni dla poezji tego poety – motyw światła, służący tutaj opisowi wysławianego Boga, do którego człowiek dąży, w którego cieple i blasku pragnie się ogrzać, którego cząstki przynajmniej pragnąłby w swym „ciemnym” doczesnym życiu. Ów podziw dla harmonii i jasności kosmosu w poezji Szarzyńskiego nie stanowi jednak kresu, ani celu rzeczywistego kreowanych przez podmiot liryczny wizji – zdaje się być jedynie tłem, na którym wyraźniej dostrzec będzie można kontrast z tzw. „bytem podniebnym”, w