Wojna amerykańsko-brytyjska i wojna amerykańsko-meksykańska - przyczyny, najważniejsze wydarzenia, skutki

W porównaniu do państw europejskich, które aby poszerzyć swoje włości musiały toczyć wojny z sąsiadami, młode Stany Zjednoczone Ameryki znajdowały się w daleko korzystniejszym położeniu. Ameryka była bowiem kontynentem słabo jeszcze zasiedlonym i zagospodarowanym. Stąd też pierwsza połowa XIX wieku to okres szybkiej ekspansji terytorialnej USA, prowadzonej drogą kolonizacji lub zwyczajnego kupna kolonii od potęg europejskich. W rezultacie w czasie tej wielkiej ekspansji doszło jedynie do dwóch wartych wzmianki wojen z sąsiadami o tereny sporne.

W 1812 roku doszło do wybuchu konfliktu zbrojnego pomiędzy USA a Wielką Brytanią. Kością niezgody była brytyjska kolonia – Kanada, którą Amerykanie chcieli włączyć do swojego państwa. Obie strony dopuszczały się tez licznych prowokacji i nadużyć w kwestii handlu morskiego i egzekwowania ceł. Wojna rozpoczęła się w czerwcu 1812 roku i toczyła się ze zmiennym szczęściem. Wielkim ciosem dla Amerykanów było zdobycie i spalenie Waszyngtonu przez Anglików w roku 1814 roku, jednakże Brytyjczycy zostali wkrótce potem pokonani w bitwie pod Baltimore (13.09.1814). Obie strony nie potrafiły odnieść decydującego zwycięstwa i wojna stawała się nieopłacalna. Stąd też ostatecznie, 24.12.1814 roku podpisano traktat pokojowy w Gandawie, w którym obie strony zgodziły się na pokój w granicach sprzed wybuchu wojny (status quo ante bellum).

Kolejnym przeciwnikiem USA stało się równie młode państwo, jakim był Meksyk. To świeżo wyzwolone (1821) po długoletniej wojnie z Hiszpanią państwo miało znacznie szerszy zasięg terytorialny niż obecnie, obejmując między innymi Teksas. Jednakże stosunki między Teksasem a centralną władzą były dosyć napięte, bowiem osadnicy na tym terenie ciążyli bardziej ku Stanom Zjednoczonym i nie podporządkowywali się zaleceniom własnych władz. Było to związane z masową kolonizacją tych terenów przez kolonistów amerykańskich, robiących to jednak na własną rękę i bez poparcia władz. W 1836 roku doszło do secesji Teksasu i utworzenia na jego terytorium republiki, jednakże mimo klęski wojsk meksykańskich państwo to cały czas uznawało terytorium Teksasu za swoją prowincję. W związku z tym, gdy pod koniec roku 1845 USA na prośbę samej republiki zgodziły się anektować Teksas, doszło do wybuchu wojny amerykańsko – meksykańskiej (1846 – 1848). Wojskami Meksyku dowodził słynny generał Antonio Lopez de Santa Anna, który dowodził już wcześniej wojskami meksykańskimi i poniósł klęskę podczas próby stłumienia secesji Teksasu.

Już w 1847 roku doszło do serii klęsk wojsk meksykańskich, które zasadniczo przesądziły o wynikach wojny. Wojska Santa Anny zostały wyparte za rzekę Rio Grande, wkrótce potem zaś Amerykanie zajęli cały Meksyk.

2.02.1848 zawarto traktat pokojowy, który oddawał Stanom Zjednoczonym nie tylko Meksyk, ale i ogromne terytoria znajdujące się w Ameryce Północnej, między innymi Kalifornię, Nowy Meksyk, Arizonę, Utah, Wyoming  i Kolorado), tracąc w niefortunnej wojnie około połowę swojego terytorium.  Stany Zjednoczone potwierdziły swój status hegemona na kontynencie amerykańskim.