W spadku po swoim ojcu – Władysławie Łokietku, następca na tronie polskim Kazimierz Wielki otrzymał Małopolskę, Wielkopolskę oraz ziemie sieradzko – łęczycką. Natomiast Pomorze Wschodnie, Kujawy oraz ziemia dobrzyńska zostały zajęte przez Krzyżaków. Mazowsze pozostawało pod władzą zwierzchnią książąt dzielnicowych, o Śląsk złożył hołd lenny władcy czeskiemu.
Do głównych celów polityki zagranicznej nowego monarchy polskiego należała przede wszystkim rewindykacja utraconych ziem Piastowskich. W efekcie działania Kazimierza były skierowane przeciwko Luksemburgom, Czechom oraz Zakonowi Krzyżackiemu. Stałymi sojusznikami – w okresie panowania króla polskiego, były Węgry pod rządami Andegawenów.
W kwestii związanej z konfliktem z krzyżakami, podczas zjazdu w Wyszehradzie w roku 1335, rozjemcami sporu Polski z Zakonem byli Karol Robert Adegaweński (król Węgier) oraz Jan Luksemburczyk (król Czech). Ustalono wówczas, że strona polska odzyska Kujawy oraz ziemie dobrzyńską. Jednak miała się równocześnie zrzec – Pomorza Gdańskiego i ziemi chełmińskiej.
Pomimo, że Kazimierz doprowadził jeszcze do sądu papieskiego w Warszawie w roku 1339, odwołując się od wcześniejszego wyroku, na którym wszystkie ziemie zostały przyznane Polsce, nie udało mu się odzyskać części z nich. Władca polski nie był w stanie również ówcześnie odzyskać utraconych obszarów zbrojnie. Zawarł w tej sytuacji pokój wieczysty w Kaliszu w roku 1343, na mocy, którego Pomorze pozostawało w posiadaniu Zakonu – Kazimierz zachował jednak tytuł króla Pomorza, a do Polski wróciły Kujawy oraz ziemia dobrzyńska.
Podczas wcześniej wymienionego już zjazdu w Wyszehradzie, udało się również zakończyć Kazimierzowi spór o pretensje do tronu polskiego – Jana Luksemburczyka, zapoczątkowany za panowania Władysława Łokietka. Wówczas król czeski zrzekł się – w zamian za 20 tysięcy kop groszy praskich, praw do tronu polskiego. W roku 1339 natomiast, władca polski pozbawiony możliwości zbrojnego rozstrzygnięcia, uznał zwierzchnie prawa Jana Luksemburczyka do Śląska.
Strona polska próbował jeszcze zająć Śląsk – po śmierci Jana Luksemburczyka, w toku wojny w latach 1345 – 1348. Próby te jednak zostały zakończone wraz z objęciem tronu czeskiego przez króla niemieckiego Karola IV Luksemburczyka. W roku 1348 zawarto pokój w Namysłowie. Zakończono wówczas próby odzyskania Śląska przez Polskę, jednocześnie uznając prawa czeskie do tego obszaru.
Kazimierz w celu rozszerzenia swoich terytoriów interesował się również ziemiami wschodnimi. Zajęcie bowiem Rusi Halickiej, dałoby Polsce możliwość kontroli dróg handlowych znad Morza Czarnego oraz jednocześnie ułatwiłoby kolonizacje terenów wschodnich. W roku 1344 udało się Kazimierzowi zając ziemie przemyską i sanocką, a następnie w roku 1349 nastąpiło przyłączenie Rusi Halicko – Włodzimierskiej z Lwowem, Haliczem, Brześciem oraz Włodzimierzem.
Na skutek działań Kazimierza na ziemiach ruskich, zostały zakłócone dobre stosunki z Litwą. W efekcie rywalizacji dwóch państw doszło do konfliktów zbrojnych w latach 1349 – 1350. Powrót do poprawnych relacji polsko – litewskim nastąpił w roku 1360. Wówczas doszło do zawarcia ślubu między wnukiem króla polskiego – Kaźka Słupskiego, z córką księcia litewskiego Olgierda – Joanną.