Geneza
„Balladyna" powstała w roku 1834. Podejrzewa się, że utwór powstał z fascynacji Słowackiego „Makbetem" Wiliama Szekspira - jasno widzimy tutaj wpływy jego twórczości, które widoczne są zresztą w całym romantyzmie.
Innym nawiązaniem jest panna George, która prawdopodobnie stanowiła pierwowzór Aliny. Sam pomysł, aby siostry zbierały maliny, jest inspirowany balladą Aleksandra Chodźki „Maliny”.
Czas i miejsce akcji
Nakreślona w dramacie czasoprzestrzeń - czasy bajeczne, okolice jeziora Gopła - przenosi czytelnika w bajkowo- fantastyczne otoczenie. Lasy, zagajniki, chaty i zamki, jeziora oraz pustelnie tworzą bajkową scenerię, w której jednak dzieją się iście makabryczne wypadki.
Tempo akcji jest wartkie - opisane w utworze wydarzenia mają miejsce w ciągu 4 dni.
Motywy
Władza
W motywie tym najwidoczniej zaznacza się nawiązanie do Szekspira i jego bohaterów – władza kojarzy się ze zbrodnią, dwulicowością i opętaniem. Jakby w opozycji stawiane są sylwetki Kirkora i Popiela III – władców mądrych i sprawiedliwych – mamy zatem dwa modele władzy. Znaczące jest tutaj zwycięstwo Kirkora nad Popielem IV, które symbolizuje zwycięstwo dobra nad złem – dobrego władcy nad złym.
Zło
Motyw ten rysuje się wyraźnie w całym utworze, bowiem zło w dramacie Słowackiego to przede wszystkim zbrodnie popełniane przez bohaterów. Autor ukazuje stopniowy upadek człowieka, który dopuszcza się nikczemnych czynów. Po pierwszym mordzie Balladyna zmienia się, a jej dusza staje się coraz mroczniejsza. Każda kolejna zbrodnia, popełniana z zimną krwią i bezwzględnością, niszczy w bohaterce resztki człowieczeństwa, a jednocześnie przynosi udrękę, szaleństwo, aby na końcu doprowadzić do śmierci.
Nie ma zbrodni bez kary, zdaje się mówić autor, dlatego i tym razem sprawiedliwości staje się zadość Piorun, który razi bohaterkę w finałowej scenie utworu, jest karą za popełnione grzechy.
Należy zaznaczyć, że sylwetka mordercy, nakreślona przez Słowackiego, wzorowana jest na bohaterach „Makbeta” Szekspira. Balladyna po popełnieniu pierwszej zbrodni zaczyna szaleć, obawiając się, że każdy zna jej tajemnicę. Morduje więc dalej, zapętlając się jakby w swojej niegodziwości. Mamy tutaj motyw ohydnej zbrodni popełnionej dla własnego zysku – zaszczytów, władzy, pieniędzy.
Rodzina
Mamy tu mocno zarysowany obraz rodziny rozbitej i wyniszczonej przez jedno zepsute ogniwo. Żądza władzy i pieniędzy sprawia, że siostra morduje siostrę. Gdy już tę władzę posiada wypędza matkę – wypiera się jej. Wdowa natomiast symbolizuje ból i cierpienie matki, która posuwa się do samobójstwa z żalu, nie przesiąka jednak złem i gdy ma wskazać córkę przed sądem, nie robi tego i umiera na torturach, aby ratować wyrodne dziecko.
Śmierć
Motyw ten zdaje się dominować w utworze. Nie brak w dramacie obrazów śmierci, które są wynikami morderstw popełnianych z nieczystych pobudek. Niezawiniona śmierć Aliny z ręki siostry stanowi nawiązanie do historii biblijnych braci Kaina i Abla. Siostrobójstwo to zostało popełnione z żądzy władzy, chęci sławy i bogactwa.
Na tragicznym losie Wdowy śmierć również wywarła piętno. Matka głównej bohaterki najpierw próbuje popełnić samobójstwo, a gdy jej się to nie udaje, umiera na torturach, bo nie chce wyjawić imienia córki. Ofiarami walki o władzę padają zarówno Pustelnik, książę Kirkor, jak i Grabiec.