Fabuła poematu dygresyjnego Juliusza Słowackiego, pt. „Beniowski” jest nieskomplikowana i ma charakter pretekstowy. Wydarzenia ukazane w utworze służą bowiem obszernym dygresjom autora na temat roli sztuki i własnej twórczości. Akcja poematu rozgrywa się w czasach konfederacji barskiej, a także nawiązuje do powstania chłopów na Ukrainie, które miało miejsce w tym samym czasie (1768 r.).
Naczelnym motywem dzieła jest podróż głównego bohatera obfitująca w różne przygody. Postać centralna to hrabia Maurycy Kazimierz Zbigniew Beniowski z Podola, który popada w długi i traci majątek, a na skutek tego także ukochaną kobietę, Anielę. Akcja pierwszych pięciu pieśni, opublikowanych za życia autora, rozgrywa się w ciągu jednej doby, ale zawiera również wskazówki na temat przyszłych losów Beniowskiego. Właściwa fabuła utworu to natomiast następujące wydarzenia.
W pieśni pierwszej: szlachcic opuszcza rodzinne strony wraz z pijanym sługą Grzesiem, który po drodze się gubi. Bohater spotyka się potajemnie ze swoją narzeczoną. Drogę do lepianki, w której znajduje się dziewczyna, wskazuje mu ruda wiedźma Diwa, piastunka Anieli.
W pieśni drugiej: Beniowski wraca do swojego zamku, gdzie kozak Sawa-Caliński walczy z powstaniem ukraińskich chłopów. Dzieduszycki, zdrajca ojczyzny, konkurent do ręki Anieli, przebywający w zamku Starosty (ojca dziewczyny) zostaje pokonany i osądzony przez oddział księdza Marka, który sprzyja konfederatom. Do tego oddziału przyłącza się również Beniowski i wspólnie wyruszają wspomóc obronę Baru przed Rosjanami.
W pieśni trzeciej: następuje opis zdobycia Baru przez Rosjan i dziwna przygoda Beniowskiego, która uniemożliwia mu dotarcie na miejsce o czasie (pogoń za gołąbkami).
W pieśni czwartej i piątej: Beniowski pojedynkuje się z kozakiem Sawą, u którego na piersi zauważa podobiznę Anieli. Okazuje się jednak, że dziewczyna ofiarowała ją księdzu dla ukochanego, a ten nie mając kieszeni, dał ją na przechowanie Sawie. W obliczu trwających walk ksiądz Marek wysyła bohatera na Krym. Beniowski ma pozyskać Turków dla polskiej sprawy. W utworze pojawia się zapowiedź dalszych podróży bohatera (jego zesłanie na Kamczatkę i równik).
Pieśni od szóstej do dziesiątej dotyczy dalszych fantastycznych podróży Beniowskiego. Natomiast kolejne fragmenty, dołączone po śmierci poety do dzieła zawierają wykład genezyjskiej filozofii Słowackiego.
Beniowski - streszczenie
Polecamy również:
-
Beniowski - opracowanie (geneza, czas i miejsce akcji, bohaterowie, motywy)
„Beniowski” to najważniejszy poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego. Poeta napisał pięć pierwszych pieśni między 1840 a 1841 rokiem. Był to jedyny fragment Beniowskiego, który został opublikowany za życia twórcy w Paryżu, w 1841 roku. Dalsze części powstawał natomiast na przestrzeni... Więcej »
-
Beniowski - interpretacja
„Beniowski” to poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego, w którym akcja ma charakter pretekstowy, natomiast najważniejszą rolę odgrywają dygresje, czyli wypowiedzi autora-narratora. Dzieło to zapowiada nowy okres w twórczości poety. Więcej »