Św. Maria Magdalena pochodziła z Magdali nad Jeziorem Galilejskim. Jej imię pojawia się na kartach Nowego Testamentu kilkukrotnie; we wszystkich Ewangeliach. Jest wymieniana wśród kobiet, które towarzyszyły Jezusowi i usługiwały mu (Mt 27,55; Łk 8,2). Według Ewangelii św. Marka i św. Łukasza Chrystus wcześniej wyrzucił z niej siedem złych duchów (Mk 16,9; Łk 8,2).
Maria Magdalena była obecna podczas ukrzyżowania i śmierci Jezusa (Mk 15, 40; Mt 27, 56; J 19, 25) oraz pogrzebu. Wszyscy Ewangeliści są zgodni, że to ona odkryła pusty grób. Św. Jan pisze, że Maria Magdalena wtedy była sama (J 20, 1), pozostali wspominają, że towarzyszyły jej inne kobiety. Maria Magdalena jest również jedną z pierwszych osób (u św. Jana pierwszą), które spotykają zmartwychwstałego Pana (Mt 28,9-10;Mk 16,9;J 20,14-17):
Rzekł do niej Jezus: «Nie zatrzymuj Mnie, jeszcze bowiem nie wstąpiłem do Ojca. Natomiast udaj się do moich braci i powiedz im: "Wstępuję do Ojca mego i Ojca waszego oraz do Boga mego i Boga waszego"». Poszła Maria Magdalena oznajmiając uczniom: «Widziałam Pana i to mi powiedział». (J 20,17-18)
Wzmianka o tym, że Maria Magdalena informuje Apostołów o zmartwychwstaniu Jezusa pojawia się we wszystkich Ewangeliach (Mt 28,8; Mk 16,10; Łk 24,10; J 20, 18). Na tej podstawie w IX w. kronikarz Rabanus Maurus nadał jej tytuł Apostołki Apostołów, a w Kościele wschodnim Maria Magdalena jest czczona jako Święta Równa Apostołom.
W VI w. papież Grzegorz I Wielki utożsamił Marię Magdalenę z postacią jawnogrzesznicy, o której nawróceniu wspomina św. Łukasz (Łk 7,36-50), a także z siostrą Łazarza, Marią z Betanii (J 11,2). Obecnie bibliści nie identyfikują już Marii Magdaleny z siostrą Łazarza, a Kościół ustanowił dla nich dwa osobne dni wspomnienia.
Inaczej sprawa wygląda z utożsamieniem Marii Magdaleny z jawnogrzesznicą. Taki obraz przetrwał bowiem do dziś, zarówno w liturgii, ikonografii, jak i w powszechnym mniemaniu, chociaż nie ma żadnych dowodów, które potwierdzałyby tezę Grzegorza I Wielkiego.
Kult Marii Magdaleny jest wciąż żywy w Kościele, zarówno zachodnim, jak i wschodnim. Jej wspomnienie katolicy obchodzą 22 lipca. Relikwie św. Marii Magdaleny znajdują się w Vezelay (Francja).
W ikonografii atrybutami Marii Magdaleny są: krucyfiks, księga, instrumenty muzyczne, naczynie z olejkiem, kadzielnica, czaszka, włosienica, zwierciadło oraz gałązka palmowa. Najczęściej jest przedstawiana w długiej szacie z zakrytymi włosami, natomiast w malarstwie barokowym ukazywano ją bez odzieży bądź półnago.
Do postaci Marii Magdaleny nawiązuje jedna z ewangelii apokryficznych – Ewangelia Marii Magdaleny. Autor przedstawia dialog Jezusa z uczniami oraz opisuje objawienie, które Maria Magdalena otrzymała od Jezusa po Jego śmierci, a następnie konflikt niewiasty z Piotrem, który nie wierzy, że Chrystus ukazał się kobiecie. Widoczne w dziele są wpływy gnostyckie. Datowana jest na III w. po Chr. W obecnie znanej i powszechnie tłumaczonej wersji brakuje kilku rozdziałów.
Patronat
Św. Maria Magdalena jest patronką zakonów kobiecych, ale również Prowansji, Neapolu, Marsylii i Sycylii. Patronuje także fryzjerom, kobieto, ogrodnikom, studentom, więźniom, pokutującym, sprzedawcom wina oraz osobom kuszonym.