Michał Anioł „Dawid” (1501-1504)/ commons.wikimedia.org |
Michał Anioł pracował nad „Dawidem” przez kilka lat (1501-1504). Dzieło mierzy 4,34 m wysokości i jest jedną z najdoskonalszych prac tego artysty, a także tej epoki. Gotowy posąg został umieszczony na placu Signiorii, przy wejściu do Pałacu Starego.
Artysta ukazał przyszłego króla Izraela w chwili zadumy przed walką. Wydaje się, że jego wzrok utkwiony jest w Goliacie, potężnym przeciwniku, z którym za chwilę ma się zmierzyć. Rzeźba Dawida była dla artysty okazją do ukazania piękna męskiego ciała. Stworzył on nagą postać młodego, dobrze zbudowanego mężczyzny o doskonałych proporcjach. Zgodnie z ideałami klasycznej sztuki, Michał Anioł dążył do jak najwierniejszego oddania szczegółów anatomicznych. Uważny obserwator dostrzeże nawet zarys naczyń krwionośnych pod „skórą” posągu.
Ciężar ciała Dawida wsparty jest na prawej nodze, tak, że wygina się ono w kształt litery S. Pozycja taka określana jest mianem kontrapostu i służy zdynamizowaniu posągu. W lewej ręce Dawid trzyma procę, przerzuconą przez plecy, druga ręka jest swobodnie opuszczona wzdłuż ciała. Głowa skierowana w lewą stronę, wzrok utkwiony pewnie w przeciwniku, brwi zmarszczone w gniewie – nadają twarzy agresji. Całość sprawia wrażenie pozostawiania w lekkim ruchu. Efekt ten został uzyskany m.in. poprzez skośne linie kompozycji, ramiona opuszczone w dół i skręcone w prawą stronę, zaś biodra w lewą. By potrzymać całość, artysta pozostawił za prawą nogą fragment marmuru uformowany w drzewo.
Posąg Michała Anioła, zwany też Gigantem, wywołał duże poruszenie wśród odbiorców, nie tylko ze względu na swoje rozmiary i doskonałość wykonania, ale także nowatorstwo w ujęciu znanego motywu biblijnego. Dotąd bowiem Dawid przedstawiany był na ogół już po walce, z głową groźnego Goliata u stóp. Najczęściej ubrany był w zbroję i dzierżył miecz, choć kłóciło się to z podaniem biblijnym.
„Dawid” jako zwycięski król symbolizuje sprawiedliwą i mocną władzę, rozum, który pokonuje ślepą siłę. Piękno ciała odzwierciedla prawdę i dobro, które są z nim nierozerwalnie związane. Posąg umieszczony na placu Signiorii, miał symbolizować wolność miasta i ukazywać gotowość mieszkańców do walki w jego obronie.