Hans Memling jest przedstawicielem wczesnorenesansowego malarstwa niderlandzkiego. Żył w latach 1435-1494. Nauki pobierał w Stephana Lochnera i Rogiera van der Weydena. Urodził się w Niemczech w mieście Seligenstadt, uczył w Kolonii i Brukseli, od 1465 zamieszkał w Brugii. Dwa lata później został członkiem gildii św. Łukasza. W latach siedemdziesiątych pojął za żonę Annę de Valkenaere, która urodziła mu trzech synów: Jeana, Corneliusa i Nicholasa.
Memling był zamożnym i szanowanym obywatelem. Jego pracownia cieszyła się dużą sławą, w 1480 miał wielu uczniów i pomocników. Posiadał trzy domy i płacił wysokie podatki na rzecz miasta.
Twórczość Hansa Memlinga
Twórczość Memlinga charakteryzuje się spokojem i liryzmem. Barwy dobrane są harmonijnie, postaci są smukłe, miękko wymodelowane. Artysta przywiązywał dużą wagę do szczegółów. W jego pracach można dostrzec ślady manieryzmu oraz dążenie do wytworności przedstawianych scen i postaci. Styl ten kojarzony jest z „międzynarodowym gotykiem” (miękkim dworskim stylem).
 |
| Hans Memling, Dyptyk Maartena van Nieuwenhove (ok. 1487 r.) |
Ważnym dziełem w dorobku Memlinga jest tryptyk ołtarzowy „Sąd Ostateczny” (1473). W centralnej części umieszczony został Chrystus-Sędzia, zasiadający na tęczy. Złote tło i czerwona szata symbolizują jego boskość. Wokół Chrystusa zgromadzeni są apostołowie, Matka Boska i Jan Chrzciciel. Poniżej Jezusa widać dużą postać odzianą w zbroję – to Archanioł Michał. Trzyma on w dłoni wagę, na której szacuje dusze. Na lewym skrzydle znajdują się te dusze, które okazały się wystarczające ciężkie, by dostąpić zbawienia. Nagie postacie otrzymują szaty i mogą wkroczyć do Królestwa Niebieskiego. Po prawej stronie widnieją dusze potępionych i jest ich znacznie więcej. Nieszczęśnicy strącani są wprost w ognie piekielne. Całość utrzymana jest w ciemnej tonacji, ponieważ ukazana scena dzieje się w nocy.
Częstym motywem u Memlinga jest tzw. Sacra Conversazione, czyli – z języka włoskiego – święta rozmowa. Przykładem tego typu ikonograficznego są m.in. „Mistyczne zaślubiny św. Katarzyny”. Tryptyk ołtarzowy z Madonną i Dzieciątkiem w centralnej części oraz Św. Katarzyną z Aleksandrii po lewej i św. Barbara po prawej. Dzieło charakteryzują czyste barwy, szeroka gama kolorów i drobiazgowość.
Memling chętnie przedstawiał też Madonny z Dzieciątkiem („Zwiastowanie”, „Adoracja Madonny”). Jego styl pełen łagodności i liryki doskonale sprawdza się w ukazywaniu macierzyńskiej miłości i czułości.
Odrębną gałąź jego dorobku stanowią portrety. Już w „Sądzie Ostatecznym” można dostrzec talent Memlinga w tym zakresie, ponieważ niektóre z przedstawionych tam dusz są podobne do mieszkańców Brugii. Szczytowe osiągnięcia twórcy w sztuce portretowania to: „Portret mężczyzny z monetą” czy „Portret młodzieńca”.
Z ostatniej fazy twórczości Memlinga pochodzi „Relikwiarz św. Urszuli” – skrzynka wykonana z drewna i ozdobiona malowidłami przedstawiającymi sceny z życia świętej.