Peter Bruegel urodził się w Broghel w 1525 roku. Najpierw kształcił się u Petera Coecka van Aelsta, później u Claude'a Doriziego w Mechelen. W 1551 roku stał się członkiem cechu malarzy w Antwerpii i przysługiwał mu tytuł mistrza. Malarstwa uczył się także podczas swoich podróży po Włoszech, Francji i Antwerpii. W 1563 powrócił do Brukseli, gdzie osiadł na stałe. W tym samym roku pojął za żonę Mayeken, córkę Piereta Coecka. Z tego związku przyszło na świat dwóch synów: Peter (zwany Pięknym, a później też Młodszym dla odróżnienia od seniora) i Jan. Obaj poszli w ślady ojca, jednak nie mogli się od niego uczyć malarstwa, ponieważ wcześnie ich osierocił. Peter miał wówczas 5 lat, a Jan zaledwie rok.
Peter Bruegel starszy zmarł w Brukseli w 1569 roku.
Twórczość Petera Bruegela
Peter Bruegel Starszy był zwany także Chłopskim, ponieważ najchętniej przedstawiał pejzaże wiejskie, ukazując na ich tle chłopów. Życie codzienne, obrzędy, zwyczaje wszystko to stanowiło treść jego dzieł („Taniec chłopski”, „Chłopskie wesele”). Jako pierwszy zachodni malarz tworzył też pejzaże jako samodzielne dzieła, a nie tylko jako tło dla postaci czy scen religijnych. Jego fascynacja pejzażem rozpoczęła się w latach pięćdziesiątych, podczas podróży przez Alpy. Z czasem doprowadził sztukę pejzażu do perfekcji, starając się nadać mu także walory emocjonalne. Jego „Pokłon Trzech Króli na śniegu” to prawdopodobnie pierwszy obraz w europejskiej sztuce, na którym widać padający śnieg. Doskonałymi przykładami obrazów, na którym przyroda ma zasadnicze znaczenie, są np.: „Upadek Ikara”, „Pejzaż z siewcą” czy „Procesja na Kalwarię”.
Obok chłopskiej, częsta jest u niego tematyka religijna. Sceny z Nowego Testamentu umieszcza we współczesnych sobie realiach, czyli szesnastowiecznych Niderlandach („Kazanie św. Jana Chrzciciela”, „Rzeź niewiniątek w Betlejem”, „Nawrócenie Szawła”, „Pokłon Trzech Króli na śniegu”).
 |
| Peter Bruegel „Wojna Postu z Karnawałem” (1559 r.) |
Inspirowała go twórczość Boscha, nie uległ natomiast modzie włoskiej pozostając wierny swojemu prostemu stylowi. Wbrew tendencjom w południowej Europie, Bruegel chętnie przedstawia brzydotę. Postaci na jego obrazach dalekie są od antycznych ideałów. Malarz ukazuje ludzi starych, zmęczonych, spracowanych, niedoskonałych („Myśliwi na śniegu”, „Sianokosy”, „Pochmurny dzień”).
Najbardziej znanym obrazem Bruegela jest „Upadek Ikara”. Mitologiczny motyw zyskał tu ciekawą interpretację. Tytułowy Ikar to na obrazie zaledwie ślad – wystająca z wody stopa. Na pierwszym planie widać oracza, który zatrzymuje wzrok widza czerwoną koszulą. Najwięcej miejsca zajmuje jednak przyroda. Bruegel jawi się tu jako pejzażysta, skupiony na barwach stykającego się morza i nieboskłonu rozświetlanego zachodzącym słońcem. Efekty przestrzenne osiągnął stopniowo zmieniając gęstość farby.
Flamandzkie przysłowie mówi: „Żaden oracz nie przerywa pracy z powodu śmierci człowieka”. Słowa te doskonale opisują scenę „Upadku Ikara”. Nikt nie przerywa swojej pracy, by choćby spojrzeć na tragedię młodego lotnika. Interpretatorzy dzieł Bruegela rożnie odczytują przesłanie tego obrazu. Niektórzy utrzymują, że jest to pochwała prostej, ale wykonywanej z serca pracy. Inni odnoszą wymowę „Upadku Ikara” do współczesnej sztuki – ich zdaniem Bruegel wyraził w ten sposób sprzeciw wobec renesansowych malarzy „zapatrzonych w Ikary”, czyli powielających motywy mitologiczne, a pomijających zupełnie otaczającą ich codzienność.