Otton III był królem Niemiec, a od 996 r. także cesarzem rzymskim zapisał się na kartach historii dzięki podjęcia próba odbudowy Cesarstwa Rzymskiego pod postacią tzw. cesarstwa uniwersalnego. Cesarstwo to miało składać się z czterech głównych części – Germanii, Galii (części obecnie francuskiej), Romy (czyli części włoskiej), Sklawonii – terenów słowiańskich, w tym ówczesnej Polski. Charakterystyczną cechą przyszłego cesarstwa jest to, iż miało być ono swego rodzaju federacją czterech niezależnych i równych królestw.
Jednym z etapów tworzenia cesarstwa uniwersalnego była pielgrzymka do grobu św. Wojciecha w 1000 r., podczas której spotkał się z ówczesnym władcą Polski – Bolesławem Chrobrym.
Cesarstwo uniwersalne Ottona III uważane jest za pierwszą z realizacji idei zjednoczonej Europy, choć oczywiście cele zjednoczenia były daleko inne od tych, które promowane są współcześnie – czyli ścisłej współpracy gospodarczej, kulturalnej, rozwoju społecznego i powszechnego dobrobytu. Idea cesarza Ottona III stała się jednak istotnym punktem wyjścia dyskusji po II wojnie światowej podczas tworzenia zrębów Zjednoczonej Europy.