Układ z Schengen został podpisany przez pięć państw 14 czerwca 1985 r.: Belgię, Holandię, Luksemburg, Francję i RFN. Układ wykonawczy został jednak podpisany pięć lat później – w 1990 r. Jego postanowienia związane były ze stopniowym znoszeniem ograniczeń w przepływie osób (układ jest więc realizacją jednej z podstawowych wolności unijnych). Obecnie tzw. strefa Schengen (czyli przestrzeń krajów, jakie podpisały układ) jest zwolniona z kontroli granicznych – trzeba jednak podkreślić, że w związku z tym wzmocniono kontrole związane z wjazdem do strefy.
Akceptacja układu z Schengen jest jednym z warunków akcesji do Unii Europejskiej – nowe kraje przyjmowane do Unii często podlegają jednak pewnemu okresowi przejściowemu (kilkuletniemu) przed uzyskaniem pełnych praw strefy Schengen. Polska wstąpiła do strefy Schengen 21 grudnia 2007 r.
Układ z Szengen - postanowienia
- likwidacja kontroli granicznych wewnątrz strefy przy jednoczesnym wzmocnieniu tej kontroli wobec krajów zewnętrznych,
- prowadzenie wspólnej polityki azylowej i wizowej,
- utworzenie tzw. Systemu Informacji Schengen, który gromadzi dane na temat m.in. osób niepożądanych na terenie strefy itp. - umożliwia on bardzo - - szybkie przekazywanie danych między policjami poszczególnych krajów.
Warto zaznaczyć, że kontrole graniczne w ramach strefy Schengen mogą zostać przywracane, co wynika np. z organizacji istotnych zdarzeń politycznych, sportowych itp. Przykładem może być np. organizacja mistrzostw Europy w piłce nożnej w roku 2012 – wówczas kontrole graniczne przywrócono w Polsce.