Co to jest abolicja? Jakie rodzaje abolicji można wyróżnić? Na te pytania odpowiadamy poniżej, podając też przykłady, dzięki którym jeszcze lepiej można zrozumieć to zagadnienie. Ucz się razem z nami!
Abolicja - co to?
Abolicja jest to decyzja polegająca na zbiorowym lub indywidualnym odstąpieniu od ścigania określonego typu przestępstw często o charakterze politycznym.
Termin pochodzi z łaciny oznacza „zniesienie, umorzenie”. Obejmuje nakaz umorzenia wszczętego postępowania (abolicja obowiązuje przed wydaniem wyroku, jeśli wyrok został już wydany obowiązuje amnestia) lub zakaz wszczynania postępowania karnego. Ustawę abolicyjną uchwala Sejm w trybie zwykłym. Abolicja odnosi się tylko do postępowania procesowego, nie samego czynu. Nie zmienia kwalifikacji czynu jako zabronionego.
Abolicja jest aktem dotyczącym zbiorowości osób, w przeciwieństwie do prezydenckiego prawa łaski, które dotyczy pojedynczych osób.
Rodzaje abolicji - abolicja warunkowa i bezwarunkowa
Abolicja warunkowa wiąże się z zaprzestaniem ścigania karnego przestępcy, które jest uzależnione od spełnienia przez przestępcę określonych warunków zapisanych w akcie normatywnym stanowiącym podstawę jej wprowadzenia, może to być np. ujawnienie korzyści pochodzących z przestępstwa
Abolicja bezwarunkowa wiąże się z nakazem natychmiastowego odstąpienia od ścigania karnego od momentu wejścia w życie ustawy abolicyjnej, zasady postępowania w przypadku przestępstw objętych abolicją określa ustawodawca, adresaci abolicji nie mają możliwości odmowy skorzystania z jej dobrodziejstw.
Abolicja - przykłady
- abolicja podatkowa – niewszczynanie postępowań karnych w przypadku przyznania się osób fizycznych lub przedsiębiorstw do oszustw podatkowych i zobowiązanie się do zapłacenia zaległych podatków, miała obowiązywać w Polsce lecz ostatecznie została zaskarżona;
- abolicja samowoli budowlanej – w 2007 roku miała miejsce w Polsce abolicja dotycząca niewszczynania postępowań karnych w przypadku ujawnionych samowoli budowlanych powstałych od 1995 do 1998 roku;
- dekret władz PRL z 12 grudnia 1981 roku o przebaczeniu i puszczeniu w niepamięć niektórych przestępstw i wykroczeń.