Konflikt w Gazie (inaczej mówiąc konflikt izraelsko-arabskim) jest przykładem konfliktu o wielu źródłach: religijnych, terytorialnych, etnicznych, historycznych.
Konflikt w Strefie Gazy – historia
W 1948 r. na Bliskim Wschodzie doszło do podziału Palestyny i powstania niezależnego państwa Izrael (zadecydowało o tym ONZ) – dało to początek konfliktowi, który – mimo wielu prób rozwiązania – trwa do dnia dzisiejszego.
I wojna między Izraelem a Palestyną wybuchła w maju 1948 r. Mimo zaangażowania wielu państw arabskich (m.in. Egiptu, Syrii, Iraku, Libanu) Izrael zwyciężył i powiększył swoje terytorium. Strefa Gazy została wówczas objęta opieką Egiptu.
W 1956 r. wybuchła II wojna izraelsko-arabska związana z nacjonalizacją Kanału Sueskiego przez Egipt, a następnie agresją Izraela – Strefa Gazy i część Płw. Synaj znalazła się we władaniu Izraela, który jednak opuścił je w 1957 r. pod wpływem nacisku międzynarodowego. Kolejna wojna wybuchła w 1967 r. i ze względu na swój przebieg nosi nazwę 6-dniowej (od 5 do 11 czerwca) – Izrael ponownie zajął Synaj i Strefę Gazy, a także Wzgórza Golan, Judeę (z Jerozolimą) i Samarię. Kolejna wojna wybuchła w 1973 r. (tzw. wojna Jom Kippur) – państwa arabskie ponownie przegrały z Izraelem, który utrzymał zdobyte wcześniej terytoria. Wielokrotnie przegrane wojny doprowadziły do zmiany nastrojów w świecie izraelskim i poszukiwania nowych form walki z Izraelem i uwolnienia Palestyny oraz zjednoczenia jej dla narodu arabskiego. Idea nowych form walki – działań powstańczych – padła na podatny grunt tysięcy uchodźców palestyńskich. Powstała wówczas Organizacja Wyzwolenia Palestyny (1967 r.), która wchłonęła organizację Al-Fatah o charakterze militarnym kierowaną przez Jasira Arafata. Trzy lata później Jasir Arafat zdobył przywództwo w OWP.
W 1982 doszło do V wojny izraelsko-arabskiej, która trwała do 1983 r. Działania wojenne odbywały się przede wszystkim na terytorium Libanu, w którym mieszkało kilka tysięcy uchodźców palestyńskich. W kolejnych latach dochodziło do licznych incydentów zbrojnych, w tym do tzw. I Intifady, czyli powstania palestyńskiego (1987 r.). Bezpośrednią przyczyną intifady były protesty Arabów w reakcji na budowę izraelskich osiedli na terenach okupowanych przez Żydów w Strefie Gazy.
Wrzesień 1993 r. był czasem przełomowym dla stosunków palestyńsko-izraelskich, ponieważ doszło wówczas do podpisania porozumienia w Oslo – zapisy porozumienia stopniowo wprowadzały autonomię Palestyńczyków w Strefie Gazy i mieście Jerycho (1994 r.), a potem także na Zachodnim Brzegu. Przyczyną podpisania porozumienia było z jednej strony – stopniowe ocieplenie relacji izraelsko-arabskich (związanych między innymi ze zmianami geopolitycznymi), a z drugiej – konieczność rozwiązania narastających sporów. Niestety – porozumienie nie zakończyło wieloletniego sporu, nadal dochodziło do aktów terroru, ponieważ wśród żyjących w bardzo złych warunkach Palestyńczyków popularność zdobyły radykalne ugrupowania, takie jak Hamas, czy Dżihad.
W 2000 r. w odpowiedzi na załamanie rozmów pokojowych, Palestyńczycy wzniecili kolejne powstanie (bezpośrednią przyczyną była wizyta Ariela Szarona – izraelskiego polityka – a od 2001 r. premiera, który był przeciwnikiem ustępstw Izraela wobec Palestyny) – drugą intifadę. Punktem kulminacyjnym kryzysu był samobójczy atak Palestyńczyka (zginęło wówczas 30 osób) – Izrael odpowiedział wówczas akcją zbrojną o nazwie „Obronna tarcza”.
W 2003 r. Jasir Arafat pod wpływem nacisków zewnętrznych zdecydował się na reformy w Autonomii Palestyńskiej – premierem został wówczas Mahmud Abbas. Rozpoczęte wówczas rozmowy na rzecz izraelsko-palestyńskiego porozumienia, zakładały stopniowe wycofywanie się Izraela z zajętych terenów w tym ze Strefy Gazy (Izrael dotrzymał słowa i wycofał swoje wojska), która stała się ośrodkiem najważniejszych działań, przeciwko Izraelowi. W od 2005 r. wystrzeliwano stamtąd rakiety na miasta żydowskie, co oczywiście powodowało akcje odwetowe ze strony Izraela.
W 2006 r. wybory w Strefie Gazy wygrał Hamas, co spowodowało prowadzenie działalności otwarcie wrogiej wobec Izraela i brak zgody na ustępstwa. W związku z tym na przełomie 2008 i 2009 doszło do operacji „Płynny Ołów” prowadzonej przez wojska izraelskie na terytorium Gazy, która skończyła się zawieszeniem broni i wycofaniem wojsk przez Izrael. Od tego czasu nadal trwają akty wzajemnej agresji przy bezsilności (lub cichym udziale – jak np. dozbrajanie Gazy przez Egipt) społeczności międzynarodowej.