Ogaden jest regionem położonym we wschodniej części Etiopii o powierzchni 400 tysięcy km², który zamieszkują w zdecydowanej większości Somalijczycy, wyznawcy islamu. W granicach dzisiejszej Etiopii Ogaden znalazł się w wyniku decyzji państw kolonialnych – przede wszystkim Wielkiej Brytanii. Od lat 70 r., czyli krótko po odzyskaniu przez Somalię niepodległości, w etiopskim Ogadenie zaczęły narastać tendencje separatystyczne, swoją działalność rozpoczęli także partyzanci – celem było przyłączenie Ogadenu do Somalii.
Konflikt o Ogaden – przebieg
Pierwsza wojna o Ogaden rozpoczęła się w lipcu 1977 r. - Somalia zdecydowała się na atak na silniejszą Etiopię uzyskując znaczne wsparcie od Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (przede wszystkim w postaci nowoczesnego uzbrojenia). W trakcie trwania konfliktu sojusze jednak uległy zmianie i ZSRR zaczęły popierać Etiopię.
Podczas konfliktu znaczną rolę odegrali partyzanci Frontu Wyzwoleńczego Zachodniej Somalii, którzy działali na terytorium Ogadenu i otrzymywali broń z Somalii. Razem z armią somalijską FWZS stanowił trzon sił Somalii. W ciągu kilku tygodni – przede wszystkim dzięki lepszemu uzbrojeniu, siły somalijskie zajęły znaczną część prowincji – ok. 60%, a do końca września kontrolowały już prawie 90%. Na początku lutego 1978 r. ofensywa Somalii załamała się – armia Etiopii, wsparta żołnierzami kubańskimi i doradcami z ZSRR (sprzymierzenie z krajami socjalistycznymi było związane z aktualną sytuacją polityczno-gospodarczą w kraju). W ciągu kilku tygodni Ogaden został odbity przez wojska Etiopskie. Armia somalijska wycofała się do Somalii – na polu walki zostali wyłącznie partyzanci FWZS, którzy jednak szybko zostali rozbici.
Drugą część konfliktu o Ogaden trwała w latach 1995-2010. Jej pierwsza część (trwająca aż do 2007 r.) sprowadzała się do działań partyzantów na terenie Ogadenu – tym razem organizacja partyzantów wspierana przez rząd Somalijski nazywała się ONLF czyli Narodowy Front Wyzwolenia Ogadenu. Z upływem lat ataki nasilały się – w 2007 doszło do ważnego incydentu – ataku partyzantów na instalacje naftowe, w wyniku czego śmierć poniosło kilkadziesiąt osób. W obliczu nasilenia aktywności ONLF rząd etiopski podjął decyzję o szeroko zakrojonej akcji w celu stłumienia działań powstańców, która trwała przez kolejne lata i doprowadziła do podpisania porozumienia pokojowego w 2010. Konflikt o Ogaden nie jest jednak zakończony, ponieważ nadal pozostaje w granicach Etiopii, a działania separatystów ogadeńskich są cały czas żywe.
Skutki konfliktu są tragiczne – zginęło kilka tysięcy osób. Konflikt stał się również okazją do wielu okrucieństw wobec cywilów – przede wszystkim ze strony etiopskiej.
Na czele rządu somalijskiego, który zdecydował się wziąć udział w wojnie o Ogaden w latach 1977-1978 był Siad Barre.
Przywódcą partyzantów w konflikcie w latach 1995-2010 był Mohammed Sirad, a po jego śmierci - Abdiwali Hussein Gas (przewodził większej z dwóch ugrupowań, na jakie podzieliło się ONLF). Przydcą drugiej grupy jest natomiast Mohamed Omar Osman. Po stronie etiopskiej premierem jest Meles Zenawi.