Społeczeństwo industrialne, inaczej zwane przemysłowym, wykształciło się wraz z rewolucją przemysłową w XIX wieku. Przeobrażenia gospodarcze miały bezpośredni wpływ nie tylko na sferę ekonomiczną, ale także na strukturę społeczną poszczególnych państw.
Skutki rozwoju przemysłowego
Rozwój przemysłowy, skorelowany z wynalezieniem nowych technik wytwarzania oraz przetwarzania surowców i materiałów (m.in. wynalezieniem elektryczności oraz maszyny parowej), sprawił, że będące do tej pory najważniejszą gałęzią gospodarki światowej rolnictwo powoli traciło na znaczeniu.
Pojawiły się nowe zawody pozarolnicze, które szybko rozpowszechniły się, tym samym redukując rolę rolnictwa oraz doprowadzając do znacznego rozwoju miast i związanych z nimi nowych grup społecznych.
Wpływ uprzemysłowienia na społeczeństwo
Uprzemysłowienie wywołało ogromne zmiany struktury społecznej – na znaczeniu zaczęły tracić ziemiaństwo i arystokracja (by w I połowie XX wieku zupełnie odejść do lamusa). Proces industrializacji charakteryzował się przede wszystkim wprowadzeniem nowych technologii, tworzeniem wielkich centrów przemysłowych (co wiązało się z kolei z koncentracją produkcji), znaczną dominacją przemysłu nad innymi sektorami gospodarki.
Pojawienie się nowego typu społeczeństwa, jako bezpośredniego skutku industrializacji, wywołało szereg zmian na poziomie struktury społecznej.
Społeczeństwo industrialne - charakterystyka
Społeczeństwo industrialne charakteryzowało się przede wszystkim:
- bardzo dużym odsetkiem ludzi zatrudnionych w branży przemysłowej,
- pojawieniem się klasy robotniczej (proletariatu), przy jednoczesnym spadku liczby obywateli pracujących w rolnictwie,
- dużym wzrostem mobilności społeczeństwa (ludzie częściej przenosili się ze wsi do miast bądź przechodzili z jednej warstwy społecznej do drugiej),
- urbanizacją,
- znacznym zróżnicowaniem społeczeństwa (heterogeniczność).
Sekularyzacja społeczeństwa
Następstwem tych podstawowych cech były natomiast: sekularyzacja społeczeństwa związana między innymi z kultem racjonalności oraz pojawieniem się kultury masowej, zmniejszenie się roli instytucji rodziny, poprawa warunków życia oraz pojawienie się nowych ruchów społecznych.
Burżuazja, proletariat i klasa średnia
Główny podział społeczny przebiegał między poszczególnymi warstwami i klasami społecznymi. Dwoma najważniejszymi klasami były burżuazja i proletariat, dodatkowo wykształciła się również klasa średnia, do której należeli głównie ludzie wolnych zawodów, drobni przedsiębiorcy oraz urzędnicy.
Społeczeństwo postindustrialne
Zgodnie z opinią części badaczy (Daniel Bell, Zygmunt Bauman, Anthony Giddens), zwykło się uważać, iż społeczeństwo industrialne (przemysłowe) w II połowie XX wieku przekształciło się w nową formę – społeczeństwo postindustrialne i zmieniło swój pierwotny charakter.