Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (w skrócie zwany również TfUE) jest od 2009 r. (czyli wejścia w życie traktatu z Lizbony) najważniejszym aktem prawa pierwotnego Unii Europejskiej. Traktat wcześniej zwany był pod innymi nazwami jako Traktat ustanawiający EWG, a następnie (1003-2009) jako Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską.
Traktat jest umową międzynarodową.. Razem z Traktatem o Unii Europejskiej stanowi on podstawę funkcjonowania UE.
Traktat składa się z siedmiu Części, które następnie składają się z Tytułów, Rozdziałów i Sekcji – łącznie traktat ma 358 artykułów. Dodatkowo w skład TfUE wchodzą określone protokoły i załączniki.
Wewnętrzna struktura TfUE:
1. Część I – zawiera postanowienia ogólne, a także informacje na temat kompetencji UE
2. Część II dotyczy kwestii związanych z obywatelstwem UE i niedyskryminacją
3. Część III -czyli Polityki i Działania Wewnętrzne Unii – część dotyczy m.in. czterech unijnych swobód – przepływu towarów, osób, kapitału i usług.
4. Część IV – Stowarzyszenie Krajów i Terytoriów Zamorskich
5. Część V – dotyczy działań zewnętrznych UE, takich jak współpraca z innymi państwami, polityka handlowa, pomoc humanitarna itp.
6. Część VI zawiera Postanowienia Instytucjonalne i Finansowe
7. Część VII Postanowienia Ogólne i Końcowe
Znaczenie Traktatu o funkcjonowaniu UE polega m.in. na tym, iż na jego mocy doszło do zmiany dotychczasowego funkcjonowania UE – Wspólnoty Europejskie i UE stały się od 2009 r. jednolitą organizacją.