Nazwy własne - zasady pisowni

Nazwy własne, czyli indywidualne nazwy osób, rzeczy, instytucji, organizacji lub miejsc, zapisuje się wielką literą. O ich indywidualnym charakterze świadczy przede wszystkim to, że nie używa się ich w liczbie mnogiej. Pamiętać należy, że nie wszystkie wyrazy pisane wielką literą są nazwami własnymi (nie są nimi np. nazwy mieszkańców części świata, państw i regionów - Europejczyk, Polak, Ślązak).

Wielką literą piszemy zatem:

1. imiona i nazwiska ludzi (Jan Kowalski, Anna Maria Nowak, Hanusia, Zającówna),

2. przydomki, pseudonimy i przezwiska ludzi - jednowyrazowe (Śmiały, Grot, Mrozu) i wielowyrazowe (Lwie Serce, Bicz Boży, Violetta Villas),

3. imiona własne zwierząt (King, Reks, Mruczek) i drzew (dąb Bartek, cis Bolko),

4. imiona własne bogów oraz jednostkowych istot mitologicznych (Jahwe, Swarożyc, Cerber),

5. nazwy świąt i dni świątecznych (Wielkanoc, Boże Ciało, Narodowe Święto Niepodległości),

6. indywidualne nazwy imprez (Tydzień Kultury Beskidzkiej, Światowy Dzień Młodzieży),

7.  tytuły czasopism, w przypadku których małą literą zapisuje się tylko spójniki i przyimki (Wiedza i Życie, Chwila dla Ciebie, Cztery Kąty),

8. tytuły utworów literackich i naukowych, ustaw, odezw, deklaracji itp. - wielką literą zapisuje się pierwszy wyraz (Ogniem i mieczem, Prawo zamówień publicznych, Deklaracja praw człowieka i obywatela),

9. nazwy gwiazd, planet, konstelacji (Słońce, Mars, Droga Mleczna),

10. nazwy państw, regionów, prowincji, stanów, miast, osiedli, wsi i przysiółków (Szwecja, Prowansja, Karolina Północna, Nowy Targ, Anin, Lipce Reymontowskie),

11. nazwy geograficzne i miejscowe (Beskid Wyspowy, Morze Bałtyckie, Odra, Gopło, Puszcza Białowieska),

UWAGA! Nazwy wielowyrazowe

Jeśli drugi człon nazwy jest rzeczownikiem w mianowniku i nie odmienia się, pierwszy człon zapisuje się małą literą, np. jezioro Wigry, wyspa Wolin, półwysep Kamczatka, wyżyna Dekan.

Jeśli drugi człon jest rzeczownikiem w dopełniaczu lub przymiotnikiem w mianowniku, oba człony zapisuje się wielką literą, np. Jezioro Solińskie, Wyspa Wielkanocna, Półwysep Bałkański, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska.

Przyimki i spójniki wewnątrz nazw własnych zapisuje się małą literą, np. Nakło nad Notecią, Trinidad i Tobago.

12. nazwy dzielnic, ulic, ogrodów, budowli, zabytków itp. (Nowa Huta, ulica Kręta, Planty, Brama Floriańska),

UWAGA!

Jeśli stojący na początku wyraz: ulica, aleja, plac, park, pomnik, cmentarz itp. jest tylko nazwą rodzajową, zapisujemy go małą literą, np. ulica Mikołaja Reja, aleja Mickiewicza, plac Solny, park Ogród Doświadczeń, pomnik Kochanowskiego, cmentarz Stare Powązki.

Spójniki i przyimki wewnątrz nazw ulic, placów, parków zapisuje się małą literą, np. ul. Poległych w Krzesławicach, pomnik Grażyny i Litawora, ale ul. Na grobli.

13. nazwy własne szkół, uczelni, organizacji, urzędów, instytucji, towarzystw itp. (Szkoła Podstawowa nr 1 im. Arkadego Fiedlera, Uniwersytet Śląski, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Rzeszowskie Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta),

UWAGA!

Przyimki, spójniki, wyrazy i wyrażenia typu imienia, numer, pod wezwaniem, do spraw, na rzecz zapisuje się małą literą, np. Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym.

14. jednostkowe nazwy przedsiębiorstw i lokali (kawiarnia Cafe Aromat, Teatr Lalek Banialuka, zajazd Pod Kasztanem, apteka Twoje Zdrowie lub kawiarnia „Cafe Aromat”, zajazd „Pad Kasztanem”, apteka „Twoje Zdrowie”).

UWAGA!

Jeśli wyrazy typu kawiarnia, hotel, zajazd, bar itp. są jedynie określeniem rodzajowym, zapisuje się je małą literą, np. kawiarnia „Retro”, zajazd „Ariel”.

15. nazwy własne firm i marek, np. Audi, Black Red White, Adidas, Pampers,

UWAGA!

Niektóre nazwy własne na skutek spospolicenia funkcjonują jako nazwy rodzajowe, np. pampers jako ‘pielucha jednorazowa’, adidasy jako ‘buty sportowe’.

16. nazwy własne przedmiotów (miecz Szczerbiec, dzwon Zygmunt, żaglowiec Dar Młodzieży).

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 5 + 1 =
Ostatnio komentowane
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33