Trudności związane pisownią końcówek -ę , -em i -ą, -om wynikają z różnic w wymowie.
Końcówka -ą bywa wymawiana jako -om, np. Śpieszę z [pomocom]. Wymowa ta ma charakter gwarowy i nie mieści się w normie ogólnopolskiej. Dlatego należy pamiętać o:
1. pisowni końcówki -om w celowniku liczby mnogiej rzeczowników (komu? czemu? - chłopcom, drzewom, chmurom),
2. pisowni końcówki -ą w narzędniku* i bierniku** liczby pojedynczej (z kim? z czym? - tą małą dziewczynką, trzecią godziną, szalejącą burzą / kogo? co? - małą dziewczynkę, trzecią godzinę, szalejącą burzę) oraz w 3 osobie liczby mnogiej czasu teraźniejszego (oni / one - chodzą, oglądają, czekają).
* w narzędniku liczby pojedynczej rzeczowników, przymiotników, odmieniających się przymiotnikowo zaimków, liczebników i imiesłowów rodzaju żeńskiego
** w bierniku liczby pojedynczej przymiotników, odmieniających się przymiotnikowo zaimków, liczebników i imiesłowów rodzaju żeńskiego
Końcówkę -ę wymawia się z lekką nosowością lub bez nosowości. W zapisie występuje ona w bierniku liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju żeńskiego (mamę, wodę, okolicę, roślinę) oraz w mianowniku i bierniku niektórych rzeczowników rodzaju nijakiego w liczbie pojedynczej (dziecię, pisklę, znamię).
Końcówki -ę i -em są charakterystyczne dla czasowników w 1 osobie liczby pojedynczej czasu teraźniejszego. Należy pamiętać, że:
1. końcówki -ę używa się dla czasowników, w przypadku których druga osoba kończy się na -esz, -isz, -ysz (mogę - możesz, myślę - myślisz, słyszę - słyszysz),
2. końcówka -em jest charakterystyczna dla czasowników wiedzieć, śmieć, jeść, umieć, rozumieć (wiem, powiem, śmiem, jem, umiem, rozumiem).