Geneza naturalizmu jako tendencji artystycznej
Źródeł naturalizmu należy doszukiwać się w bardzo prężnie rozwijającym się w czasach pozytywizmu przyrodoznawstwie. Myśliciele tego okresu często przenosili zasady czysto biologiczne na życie społeczne, próbując stosować do niego klucz pojęciowy zaczerpnięty właśnie z przyrodoznawstwa. W pewnym momencie również ludziom zaczęto przypisywać czysto naturalistyczne motywacje życiowe, uzasadniając ich postępowanie pierwotnymi instynktami, determinizmem biologicznym itd.
Bardzo duży wpływ na ekspansję naturalizmu w literaturze miała klęska Francji w wojnie z Prusami toczonej w latach 1870-1871. Choć już w 1867 r. Emil Zola – jeden z najważniejszych teoretyków i propagatorów naturalizmu – napisał powieść „Thérese Raquin”, którą poprzedził rozbudowany wstęp poświęcony nowej tendencji, dopiero po wspomnianej wielkiej porażce nastąpiło ostateczne przebudzenie. Francuscy twórcy zaczęli odżegnywać się od ideologii romantycznej, idealizmu i indywidualizmu. Nastąpił więc zwrot w stronę, niezwykle wówczas popularnych, teorii materialistyczno-przyrodniczych, silnie akcentujących znaczenie biologii w ludzkim życiu.
Naturalizm powstał na gruncie realizmu