|
Józef Chełmoński, Czwórka (1881) |
„Czwórka” Józefa Chełmońskiego to obraz, który namalowany został w 1881r., a więc podczas pobytu artysty w Paryżu. Dzieło ukazuje tytułową czwórkę, a więc dwie pary koni ciągnące zaprzęg. Hippika była jednym z ulubionych tematów polskiego artysty wychowanego na wsi – w majątku mieszczącym się w Boczkach.
Opis
Kompozycja obrazu Chełmońskiego jest niezwykle dynamiczna. Na pierwszym planie ukazany jest zaprzęg konny pędzący wprost na widza. Ciągnące go zwierzęta utrwalony zostały w czasie cwału, a ich kopyta zdają się nie dotykać ziemi. Za nimi znajduje się wóz, na którym siedzi dwóch mężczyzn. Jednym z nich jest odziany w białą sukmanę woźnica popędzający konie. Dalej widoczny jest drugi pasażer zaprzęgu. W ręku trzyma on długą fajkę skierowaną w stronę twarzy. Najpewniej jest to jakiś szlachcic zmierzający do bliżej nieokreślonego celu. Pomimo wielkiej dynamiki tej podróży, mężczyźni nie zdradzają żadnych obaw, lecz wydają się czerpać z jazdy olbrzymią przyjemność.
W tle obrazu znajdują się ciemne chmury spowijające niebo. Linia horyzontu dzieli obraz na pół, oddzielając górną warstwę od brunatnych, podmokłych stepów. Kolorystyka dzieła jest stonowana, raczej ciemna. Niezazielenione jeszcze stepy niewiele różnią się barwą od karych koni ciągnących zaprzęg.
Interpretacja
Widok pędzącej „Czwórki” wręcz zapiera dech w piersiach. Wprawiony w ruch zaprzęg doskonale kontrastuje ze statycznym krajobrazem pokrytym brązowawą trawą i plamami błota. Dynamizm kompozycji potęgują ciemne chmury - dokładnie takie, które szybko przemieszczają się po niebie.
Chełmoński często prezentował na swoich płótnach to, co najlepiej zapamiętał z ojczystych krajobrazów. Kiedy przebywał we Francji, często tworzył, sięgnąwszy uprzednio do wspomnień. „Czwórka” ukazuje nie tylko cechy charakterystyczne polskiego krajobrazu. Dzieło to, tak bardzo dynamiczne, w pewien sposób charakteryzuje także ludzi zamieszkujących te rejony – prędkich, silnych, witalnych oraz połączonych z naturą. Stanowią oni jej integralną część, dzięki czemu doskonale potrafią sobie radzić, wykorzystując do tego właśnie to, co zostało ofiarowane im przez przyrodę.