Karta Atlantycka - czego dotyczyła, zasady, znaczenie

Rozszerzenie się w roku 1941 koalicji antyhitlerowskiej o kolejne kraje doprowadziło do konieczności unormowania pewnych stosunków pomiędzy nowymi sojusznikami. Należy pamiętać tutaj, że w połowie roku 1941 sytuacja międzynarodowa była dalece bardziej pogmatwana, niż może nam się wydawać z perspektywy czasów obecnych. Stany Zjednoczone, mimo wspierania Wielkiej Brytanii nie były formalnie zaangażowane w wojnę, zaś ZSRR było jeszcze do niedawna sojusznikiem Hitlera. Na dodatek ZSRR i Polski rząd na uchodźtwie ciągle jeszcze formalnie prowadziły spory dotyczące przynależności Kresów.

Aby załagodzić przynajmniej część drażliwych kwestii pomiędzy sojusznikami i lepiej scalić koalicję antyhitlerowską, z inicjatywy Stanów Zjednoczonych i Anglii 14.08.1941 na pokładzie krążownika Prince of Wales podpisano tzw. Kartę Atlantycką. Zawarte w niej 8 punktów miało zaświadczać, że podpisujące się pod nią strony zrzekają się „niesprawiedliwych” aneksji terytorialnych, pragną doprowadzić  do zniszczenia faszyzmu i umożliwienia demokratycznej formy rządów, wolnego dostępu do surowców i handlu dla wszystkich państw. Karta została dosyć szybko podpisana przez większość krajów Koalicji, m.in. Polskę, ZSRR, Indie, Grecję, Czechosłowację i in.

Z jednej strony Karta nie uratowała państw Europy Wschodniej przed wpadnięciem w strefę wpływów  ZSRR i nie zatrzymała cesji terytorialnej na rzecz tego państwa, z którymi pogodzić się musieli Polacy. Jednakże znaczenie Karty jest zauważalne dopiero, gdy uświadomimy sobie, iż była to podstawa dla jednej z najważniejszych powojennych organizacji międzynarodowych, jaką jest ONZ. To właśnie podpisanie Karty i zawarte w niej postulaty stały się potem podstawą do działań międzynarodowych, jakie znamy dzisiaj.