Pomimo zakończenia wielkiej wojny w roku 1411 i zawarciem I pokoju toruńskiego, stosunki polsko –krzyżackie pozostawały napięte. Żadna ze stron bowiem nie była zadowolona z postanowień, jakie zostały wówczas zawarte. Ponad to na skutek wojny państwo zakonu krzyżackiego objął głęboki kryzys. Pogarszająca się sytuacja gospodarcza oraz ogólne niezadowolenie z rządów krzyżackich, doprowadziły do powstania w roku 1440 – Związku Pruskiego.
Ten ostatni doprowadził do wybuchu powstania antykrzyżackiego w roku 1454. W tym samym roku Kazimierz Jagiellończyk wydał akt inkorporacji Prus do Polski. Dwa powyższe wydarzenia doprowadziły do wybuchu wojny między zakonem a Polskom, trwającej w latach 1454 – 1466 – wojny trzynastoletniej. Zakończył ją traktat zawarty w Toruniu 19 października w roku 1466 – II pokój toruński.
II Pokój toruński – Postanowienia
Do ziem odzyskanych przez stronę polską należały Pomorze Wschodnie oraz ziemia chełmińska. Do Polski przyłączono również Warmię, Malbork oraz Elbląg. Od tego momentu wszystkie powyżej wymienione ziemie nosiły nazwę Prus Królewskich. Natomiast reszta ziem należąca do zakonu, została nazwana Prusami Zakonnymi, ze stolicą w Królewcu.
Poza tym od tej pory do zobowiązań każdego wielkiego mistrza zakonu należało w przeciągu sześciu miesięcy od wyboru, złożenie hołdu lennego władcy polskiemu. Wielki mistrz miał również obowiązek wspierać króla polskiego w czasie wojny.
W praktyce postanowienia te oznaczały utratę suwerenności przez państwo zakonne. Dodatkowo złożenie z urzędu wielkiego mistrza wymagało zgody władcy polskiego. Ten pierwszy stawał się również senatorem królewskim, co w efekcie oznaczało obowiązek udziału w radzie królewskiej. Ponad to do Zakonu, do połowy liczby jego członków, mieli być przyjmowani Polacy.
II Pokój toruński – Skutki
Dzięki zakończeniu wojny trzynastoletniej oraz podpisaniu pokoju toruńskiego, Polska odzyskała ujście Wisły oraz dostęp do morza. W rezultacie pozwoliło to na rozwój handlu morskiego, intensywnego zwłaszcza od końca XV wieku.
Strona polska, jako producent zboża, drzewa masztowego, smoły oraz płótna – zaopatrywała morskie kraje w surowce oraz żywność, niezbędną do wypraw morskich i oceanicznych. Przez obszar Prus Królewskich przebiegał przez ponad trzy stulecia wielki handel zbożowy oraz drzewny.
Warunki traktatu toruńskiego odnośnie kwestii terytorialnych przetrwały aż do roku 1772. Natomiast dzielnica pruska pozostała częścią składową do I rozbioru Polski.
Kultura polska okresu Odrodzenia – wieku złotego, nie byłaby możliwa w wypadku zachowania przez krzyżaków ujścia Wisły oraz bogacenia się kosztem producentów polskich.