Geneza
Winnetou to powieść przygodowa autorstwa niemieckiego pisarza Karola Maya. Dzieło składa się z trzech części (tomów). Pierwsza z nich ukazała się drukiem w 1893 roku. Jest to najpopularniejsza powieść twórcy, a jej bohaterowie zyskali sławę na całym świecie jako kultowe postacie. Nie wiadomo kto dokonał pierwszego przekładu utworu na język polski, jednak został on opublikowany w 1910 roku przez Wydawnictwo „Przez lądy i morza” w formie zeszytowej.
Tematyka
Książka Maya przedstawia przygody Indianina, legendarnego wodza Apaczów imieniem Winnetou oraz jego przyjaciela Olda Shatterhanda. Losy tej dwójki rozgrywają się na Dzikim Zachodzie. Mężczyźni biorą udział w pojedynkach, spiskach, ucieczkach i pościgach, czyli wydarzeniach charakterystycznych dla powieści przygodowej. Dzięki przygodom bohaterów obiorca poznaje czym tak naprawdę jest odwaga, lojalność, godność. Jedną z zasadniczych kwestii jest również braterstwo ludzi pochodzących z różnych ras (jak się okazuje, całkiem możliwe do zrealizowania). Taki przymierze zawiera właśnie Indianin z białym człowiekiem – Shatterhandem.
Recepcja
Na podstawie powieści powstała cała seria westernów – zrealizowano aż siedemnaście części przygód wodza Apaczów. Dzieło Karola Maya zyskało tak wielką popularność na całym świecie (a zwłaszcza w Europie) dzięki swojej stylistyce. Wydarzenia zostały bowiem osadzone w krainie, która nie była często odwiedzana i pozostawała raczej owiana licznymi mitami – nawet sam autor napisał Winnetou na podstawie własnej, samodzielnie pogłębionej wiedzy oraz wyobraźni, a do Ameryki wybrał się dopiero po stworzeniu cyklu.
Styl
Winnetou, podobnie jak inne książki Karola Maya, charakteryzuje się niezwykle żywiołową i wartką akcją, dużą dozą humoru oraz atmosferą niezwykłości. Cykl jego powieści ma również charakter uniwersalny ze względu na problemy, które autor postanowił w nich umieścić. Ważna dla wymowy przygód Indianina wydaje się kwestia wsparcia uciskanych narodów czy plemion (głównie Indian) i ogólnie mówiąc – idea humanitaryzmu rozumianego po chrześcijańsku (miłość i tolerancja bliźniego).