W Starożytnej Grecji nie często dochodziło do sytuacji, w której miasta – państwa stawałyby do wspólnej walki przeciwko innemu zagrożeniu – ze względu na specyficzną budowę państwa, która stanowiła zlepek poszczególnych polis (miasta – państwa). Jednak w wypadku większego zagrożenia państwa musiały się jednoczyć.
Wojny grecko – perskie – Przyczyny pierwszej wojny
Tego rodzaju zagrożeniem była Starożytna Persja za czasów Dariusza I Wielkiego. Pod jego panowaniem pozostawało wiele miast greckich z zachodniego wybrzeża Azji Mniejszej. Co jakiś czas miasta te buntowały się przeciwko hegemoni perskiej. W roku 495 p.n.e. Jonowie – wsparci przez Ateńczyków, zbuntowali się przeciwko Persji. Sześć lat później powstanie zostało stłumione przez Armie Dariusza. Sukces wojsk perskich skłonił ich władcę do dalszego poszerzania wpływów perskich. Dariusz zażądał, aby wszystkie greckie polis uznały zwierzchność Persji, na co przystała większość miast – państw greckich. Wyjątek stanowiły Ateny oraz Sparta – dokonując egzekucji perskich emisariuszy, wypowiedziały Persji wojnę.
Wojny grecko – perskie – Ówczesne państwo Perskie
Dwa greckie polis miały stanąć do walki z państwem, którego władcy mogli pochwalić się dokonaniami, których nikt wcześniej w historii nie osiągnął. Udało im się zjednoczyć pod jednym panowaniem – dawne ośrodki cywilizacji Bliskiego Wschodu – Mezopotamia, Wyżyna Irańska, Wyżyna Anatolijska oraz Egipt. Jednocześnie poszerzyli swoje wpływy w północnej Grecji. Kiedy Aleksander Wielki w IV w. p.n.e. rozpoczął swoje podboje, dokonał jedynie tego co osiągnęli już wcześniej władcy perscy. Ponadto Starożytna Persja była bardzo bogatym państwem. Kiedy zostało podbita przez Aleksandra Wielkiego, ze skarbca przejął zasoby o wartości dwustu tysięcy talonów – to dwadzieścia razy więcej niż posiadało najbogatsze z greckich polis.
Wojny grecko – perskie – Przyczyny Drugiej Wojny
Zgodnie z przewidywaniami Greków, Dariusz I przekonany o swojej przewadze, jako pierwszy postanowił uderzyć na zbuntowane greckie polis. W roku 490 p.n.e. wysłał do Grecji pokaźną i świetnie uzbrojoną flotę. Pod dowództwem Datysawojska, wojska perskie zajęły wyspę Naksos, a następnie przejęli Eretrie. Kolejno flota przesunęła się ku południowi kraju, gdzie w pobliżu wioski Maraton (północy – wschód od Aten), mieli zmierzyć się w Bitwie z Ateńczykami.
Pomimo znaczącej przewagi Persji, wojska polis nie tylko dały opór wrogim siłom, ale jako pierwsze przypuściły atak na wrogą amię. Dzięki temu, nieoceniona w walce jazda perska nie została wykorzystana. Ateńczycy ostatecznie odnieśli wielkie zwycięstwo praktycznie miażdżąc przeciwnika – ok. 6400 poległych po stronie Persów przy zaledwie 192 wojownikach Ateńskich.
Przegrana wojna była impulsem do kolejnej próby podboju Grecji przez Persje. W roku 481 p.n.e. syn Dariusza I Wielkiego – Kserkses, zgromadził nową potężną armie w celu ostatecznego pokonania zbuntowanych Greków. W skład armii wschodziła flota licząca ponad 1200 okrętów. Wojska Perskie przystąpiły do ataku na lądzie i na morzu, rozpoczynając tym samym drugą wojnę grecko – perską.