Mała Konstytucja (1919) - postanowienia (streszczenie), historia

Odrodzenie się w roku 1918 państwa polskiego było początkiem długiego procesu formowania się nowych władz administracyjnych i zarządzających państwem. Jednym z kluczowym problemów było uchwalenie ustawy zasadniczej, na której można by oprzeć przyszły ustrój państwa. Opracowanie i uchwalenie konstytucji jest jednak zawsze procesem długotrwałym, nierzadko zajmującym kilka lat, tymczasem w związku ze skomplikowaną sytuacją wewnętrzną i zewnętrzną potrzeba było szukać doraźnych rozwiązań. W związku z tym zdecydowano się na środek doraźny, jaką miała być doraźna konstytucja.

10.02.1919 roku doszło do otwarcia obrad Sejmu Ustawodawczego, który po dziesięciu dniach uchwalił tzw. Małą Konstytucję. Była to w zasadzie krótka, prowizoryczna ustawa, mająca zostać zastąpiona pełnym dokumentem przy najbliższej okazji.

Mała Konstytucja oddawała władzę ustawodawczą w ręce jednoizbowego Sejmu Ustawodawczego, zaś wykonawczą w ręce Naczelnika Państwa. Naczelnikiem został oczywiście Józef Piłsudski. Jednym z zadań Naczelnika miało być powołanie rządu, który był, podobnie jak sam Naczelnik, odpowiedzialny przed Sejmem. Ważnym ustaleniem ograniczającym władzę Naczelnika był wymóg, by każdy akt wydany przez Naczelnika był kontrasygnowany przez odpowiedniego ministra. Już wtedy obawiano się bowiem, że Piłsudski może próbować sięgnąć po władzę dyktatorską w państwie.

Ze względu na swoją niewielką objętość i prowizoryczność ustawa ta mogła służyć za podstawę do funkcjonowania państwa jedynie w pierwszym, trudnym okresie istnienia państwowości polskiej. Ostatecznie została ona zastąpiona w roku 1921 przez tzw. konstytucję marcową.