Geneza „Faraona”
Czas powstania „Faraona” jest znany dzięki korespondencji Bolesława Prusa z Oktawią Żeromską. W liście z 1894 r. Prus wspomniał o rozpoczęciu pracy nad tym dziełem. Od 1895 r. „Faraon” zaczął ukazywać się w „Tygodniu Ilustrowanym”.
Czas i miejsce akcji „Faraona”
Miejscem, w którym rozgrywa się akcja powieści, jest starożytny Egipt. Czas akcji można określić dzięki obecności w utworze postaci historycznej, arcykapłana Herhora. Wstąpił on na tron w 1085 roku p.n.e. Wiedząc, że akcja utworu zamyka się w dwóch latach, można sprecyzować datę akcji powieści: 1087-1085 p.n.e.
Motywy w „Faraonie”
Motyw labiryntu
Labirynt był największą skarbnicą Egiptu. Ramzes chciał sięgnąć po skarby w chwili, gdy kraj był pogrążony w kryzysie, jednak zgodę na to musiała wyrazić rada kapłanów. Ci zaś odrzucili prośbę faraona.
Motyw podróży
Najistotniejszą wyprawą dla Ramzesa była misja Kapłana Seta, Samentu, do Labiryntu. Jeśli udałoby mu się wrócić ze skarbem, Ramzes zyskałby środki na podniesienie państwa z kryzysu i konieczne reformy. Niestety Samentu wpada w pułapkę kapłanów i umiera.
Motyw władzy i władcy
Spór o władzę staje się źródłem problemów dla państwa egipskiego i samego faraona. Ramzes zamiast skupić się na ratowania kraju z bankructwa, zmaga się z intrygami kapłanów i obmyśla plan zemsty. Herhor, który chce przejąć tron, nie cofa się przed niczym i utrudnia niedoświadczonemu władcy rządzenie.
Niedoświadczony Ramzes już na początku swoich rządów musi zmierzyć się z brakiem pieniędzy w skarbcu i trudnościami w polityce zagranicznej. Ramzes nie potrafi zapanować nad całym organizmem państwa, próbuje poznać poszczególne zakątki kraju, ale brakuje mu wprawy w zarządzaniu tak dużym terenem.