Andrzej Wajda – biografia, twórczość

Biografia

Reżyser urodził się 6 marca 1926 roku w Suwałkach. Oprócz działalności reżyserskiej zajmował się również malarstwem. Ojciec Andrzeja Wajdy pracował w wojsku, a matka jako nauczycielka. Rodzina na początku mieszkała w Suwałkach, a w 9134 roku przeprowadziła się do Radomia (było to związane  z pracą ojca). Tam Andrzej uczęszczał do szkoły podstawowej, gdzie angażował się w harcerstwo.

Gdy w sierpniu 1939 roku Niemcy wkroczyli do Polski, Andrzej Wajda musiał pożegnać się z ojcem, Twórca nie podjął nauki w gimnazjum, ale ukończył siódmą klasę szkoły powszechnej w 1940 roku. Jakub Wajda natomiast padł ofiarą zbrodni katyńskiej.

Młody Wajda kontynuował naukę gimnazjalną w tajnych kompletach, jednak z powodu kłopotów finansowych rodziny musiał przerwać edukację i podjąć pracę zawodową jako magazynier, a następnie tragarz i bednarz. Przez to zainteresował się malarstwem i krótko uczył się na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1942 roku Wajda wstąpił w szeregi Armii Krajowej jako łącznik. Następnie ukrywał się przed okupantem w Krakowie aż do roku 1944. Gdy okazało się, że żołnierze,  którzy pojmali jego dawnych przyjaciół z podziemia nie żyją, wrócił do Radomia.

Po wojnie w 1946 roku rozpoczął studia na ASP, wówczas przypadkowo trafił w ręce Służby Bezpieczeństwa, skąd uciekł dzięki znajomościom swojego wuja. Również dzięki temu mógł rozpocząć studia na poważnie, mając już za sobą kilka prac malarskich. W 1949 roku artysta podjął naukę reżyserską w Szkole Filmowej w Łodzi. Ukończył je w 1953 roku, a dyplom otrzymał w 1960.

Andrzej Wajda zmarł w Warszawie 9 października 2016 roku – urna  z jego prochami znajduje się na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie. Artysta był żonaty aż czterokrotnie.

Twórczość

Największą popularność przyniosły Wajdzie filmy stworzone w ramach polskiej szkoły filmowej. Należą do nich Popiół i diament oraz Kanał – reżyser dokonywał w nich rozrachunku z realiami i skutkami II wojny światowej. Podjął się także wielu ekranizacji i adaptacji dzieł literackich m.in. Wesele Stanisława WyspiańskiegoPan Tadeusz Adama MickiewiczaPanny z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza czy Ziemia obiecana Władysława Reymonta. Wajda jest także autorem licznych filmów w ramach tzw. kina moralnego niepokoju, które traktowały o mechanizmach społecznych, demaskując patologie komunistycznego systemu. Był to m.in. Człowiek z marmuru oraz Człowiek z żelaza. Twórczość filmową Andrzeja Wajdy uznaje się za romantyczną i symboliczną – próbował dokonać rozrachunku z mitami polskiej świadomości narodowej i historycznej. Był twórcą wielokrotnie nagradzanym – najważniejszym wyróżnieniem była Nagroda Akademii Filmowej (popularny Oscar), przyznany mu za całokształt twórczości w 2000 roku. W całej swojej karierze reżyser stworzył ponad sześćdziesiąt filmów. Do najważniejszych z nich należą:

1951 - Zły chłopiec, Ceramika iłżecka (Etiudy szkolne)

1953 - Trzy opowieści, Kiedy ty śpisz

1954 - Pokolenie (debiut kinowy)

1955 - Idę do słońca

1956 - Kanał

1958 - Popiół i diament

1959 - Lotna

1960 - Niewinni czarodzieje                   

1961 - Samson

1962 - Powiatowa lady Makbet, Miłość dwudziestolatków

1965 - Popioły

1967 - Bramy raju

1968 - Wszystko na sprzedaż, Przekładaniec

1969 - Polowanie na muchy

1970 - Krajobraz po bitwie, Brzezina

1971 - Piłat i inni

1972 - Wesele

1974 - Ziemia obiecana

1976 - Umarła klasa. Seans T. Kantora, Smuga cienia, Człowiek z marmuru

1978 - Zaproszenie do wnętrza, Bez znieczulenia

1979 - Pogoda domu niechaj będzie z Tobą..., Panny z Wilka, Dyrygent

1980 - Z biegiem lat, z biegiem dni...

1981 - Człowiek z żelaza

1982 – Danton

1984 - Miłość w Niemczech

1985 - Kronika wypadków miłosnych

1988 - Biesy

1990 - Korczak

1992 - Pierścionek z orłem w koronie

1994 - Nastazja

1995 - Wielki tydzień

1996 - Panna Nikt, Andrzej Wajda. Moje notatki z historii

1999 - Pan Tadeusz, Kredyt i debet. Andrzej Wajda o sobie

2000 - Wyrok na Franciszka Kłosa

2002 - Zemsta, Lekcja polskiego kina

2004 - Jan Nowak Jeziorański. Kurier z Warszawy. 60 lat później 1944-2004

2007 - Katyń

2010 - Kręć! Jak kochasz, to kręć!

2013 - Wałęsa. Człowiek z nadziei

2016 - Powidoki

Andrzej Wajda – biografia, twórczość
Andrzej Wajda, autor: Piotr Drabik/www.wikipedia.org.pl

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 5 + 3 =
Ostatnio komentowane
Ta książka jest wyjątkowa , przyjemnie się czyta to streszczenie
• 2024-11-11 09:32:23
na czym polegają te fundacje i stowarzyszenia? brakuje tu wyjaśnienia i jakiegoś przyk�...
• 2024-11-05 17:38:04
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17