Orson Welles – biografia, książki

Biografia

Urodził się 6 maja 1915 roku w Kenosha a Ameryce. W latach 1925-1926 Orson Welles uczył się w Todd School for Boys, gdzie założył zespół teatralny. Był w nim zarówno aktorem, jak i inscenizatorem. Porzucił szkołę na początku lat 30. by podjąć indywidualny tok studiów u rosyjskiego malarza – Borisa Anisfielda.

W 1931 roku Welles wyjechał do Irlandii, gdzie występował w Dublinie w Gate Theatre. Gdy wrócił do Stanów Zjednoczonych zajął się swoimi próbami aktorskimi, a także wydał zbiór dramatów Szekspira ilustrowany przez siebie samego (1934). Niedługo potem zadebiutował na scenie Broadwayu, a w 1937 roku, wspólnie z Johnem Hausmanem założył Mercury Theatre, gdzie jako pierwsza sztukę wystawili Juliusza Cezara Williama Szekspira. Orson Welles był żonaty trzykrotnie – z Virginią Nicolson, Ritą Hayworth i Paolą Mori. Reżyser zmarł 10 października 1985 roku w Los Angeles.

Twórczość

Najsłynniejszym dziełem Orsona Wellesa jest Obywatel Kane z 1941 roku – reżyser wcielił się tam w rolę tytułowej postaci. W tym czasie zrealizował równie znaną Wspaniałość Ambersonów. W 1947 roku zrealizował Damę z Szanghaju ze swoją ówczesną żoną w głównej roli.  Welles zrealizował także wiele ekranizacji dzieł literatury klasycznej np. Makbeta czy Otella a także Proces Franza Kafki. Jako aktor Orson Welles zagrał w niezliczonej ilości realizacji. Natomiast jako reżyser zasłynął głównie z następujących tytułów:

1938 – Too Much Johnson

1941 – Obywatel Kane (Citizen Kane)

1942 – Wspaniałość Ambersonów (The Magnificent Ambersons)

1943 – Podróż do krainy strachu (Journey Into Fear)

1947 – Dama z Szanghaju (The Lady from Shanghai)

1948 – Makbet (Macbeth)

1949 – Czarna magia (Black Magic)

1952 – Otello (The Tragedy of Othello: The Moor of Venice)

1955 – Moby Dick Rehearsed

1960 – Dawid i Goliat (David e Golia)

1962 – Proces (Le Proces)

1969 – Gwiazda Południa (The Southern Star)

1972 – The Other Side of the Wind

1976 – F jak fałszerstwo (Vérités et mensonges)

1992 – Don Kichote według Orsona Wellesa