Orson Welles, Makbet – streszczenie, porównanie z książką

Fabuła dramatu autorstwa Williama Szekspira jest powszechnie znana. Główny i tytułowy bohater Lord Makbet, dowódca wojsk szkockiego króla Dunkana zaczyna dążyć do przejęcia władzy pod wpływem żony i nadprzyrodzonych sił. Dopuszcza się morderstwa władcy i sam zasiada na tronie. By jednak utrzymać rządy, zmuszony jest do kolejnych zabójstw. Jego krwawe i pełne tyranii rządy budzą w poddanych strach i obrzydzenie, wszyscy się od niego odwracają. W wyniku szkocko-angielskiej wojny Makbet ginie, a tron zostaje przywrócony jego prawowitemu następcy – Makdufowi, synowi Dunkana.

Filmowa adaptacja dzieła angielskiego pisarza została zrealizowana między innymi przez Orsona Wellesa – była to produkcja amerykańska, która ukazała się w 1949 roku. Film jest czarno-biały, co pomogło reżyserowi w nadaniu filmowi wyjątkowej atmosfery i klimatu. Naczelnym przesłaniem filmu Wellesa jest prawda o tym, że człowiek jest tylko aktorem, marionetką zagubioną w swojej marności, która po odegraniu roli, zostaje wrzucony w przepaść, otchłań losu, gdzie przepada bez wieści.

Makbet Orsona Wellesa wywołał liczne dyskusje między wielbicielami amerykańskiego reżysera i zapalonymi szekspirologami. Tonacja dzieła jest mroczna, ciemna, w wielu miejscach odbiega od oryginalnego tekstu dramatu. Fabuła została mocno poprzestawiana, a wątki przemieszane, zmieniła się kolejność scen, a wiele z nich w ogóle nie pojawiło się na ekranie. Zarzuty skierowane pod swoim adresem reżyser odpierał używając argumentu powiązania jego filmu z historią. Chciał bowiem by jego adaptacja silnie odnosiła się do rzeczywistości czasów powojennych. Pragnął ukazać starcie dobra i zła, które pogrąża świat i ludzkość w rozpaczy i zatraceniu, polegającym na żądzy krwi. Pod tym względem średniowieczni bohaterowie Szekspira niewiele różnią się od współczesnych. Ludzka natura jest bowiem niezmienna – mściwa i okrutna.

Ciekawym posunięciem jest wcielenie się samego reżysera w tytułową postać, dzięki czemu Welles mógł swobodnie kształtować interpretację filmu.