Makbet to tragedia autorstwa Williama Szekspira. Utwór powstał ok. 1606 roku. Sztuka opowiada o tym, jak niebezpieczna może być żądza władzy. Poniżej przedstawiamy streszczenie Makbeta z podziałem na akty i sceny.
Makbet - AKT I - streszczenie
Scena I
Ponure wrzosowisko, nastrój grozy. Zapowiedź trzech starych wiedźm o tym, iż przepowiedzą Makbetowi jego przyszłość.
Scena II
Podczas bitwy pod Forres król Dunkan I wraz z synami Malkolmem i Donalbeinem obserwują zmagania swoich wojsk ze zbuntowaną szlachtą szkocką i irlandzką. Z ust różnych posłańców dowiaduje się o męstwie Makbeta, który znacznie przyczynia się do zwycięstwa. Król postanawia nagrodzić męstwo Makbeta tytułem tana Kawdoru.
Scena III
Wiedźmy odprawiają czary na wrzosowisku, obmyślają zemstę na kobiecie, która uczyniła krzywdę jednej z nich; kara spotka także niewinnego męża kobiety. Makbet wraz ze swym towarzyszem spotykają trzy wiedźmy. Te przepowiadają Makbetowi, że wkrótce zostanie tanem Kawdoru oraz panem zamku Glamis, a później królem całej Szkocji. Banko z kolei dowiaduje się od wiedźm, że będzie ojcem królów. Wyraża swoje wątpliwości co do wróżby. Posłańcy króla Dunkana przynoszą Makbetowi wiadomość o decyzji króla. Makbet zaczyna wierzyć wiedźmom i postanawia uśmiercić Dunkana, nie przejmując się wizją swej własnej zagłady.
Scena IV
Pałac Dunkana. Król rozmawia z Makbetem. Zwierza mu się ze swej decyzji uczynienia królem Malkolma. Makbet – zwracając się do publiczności – wyraża swe zamiary pozbycia się przeszkody na drodze do tronu.
Dunkan rozmawia z Banko, chwali przed nim Makbeta. Banko nie wyjawia wróżb wiedźm ani zamiarów Makbeta.
Scena V
Zamek Makbeta w Inverness, po raz pierwszy pojawia się Lady Makbet. Kobieta dowiaduje się z listu męża o wróżbach wiedźm. Natychmiast zaczyna obmyślać plan działania. Okazuje się, że król Dunkan pragnie zatrzymać się wraz z orszakiem w zamku Inverness. Lady Makbet postanawia wykorzystać okazję do zabicia króla i przejęcia tronu. To ona obmyśla cały plan, gdyż wie, że natura męża skłaniała się zawsze ku dobru. Makbet jest zaskoczony bezlitosną i bezkompromisową postawą żony, zgadza się jednak na wszystko.
Scena VI
Przybywa Dunkan z orszakiem. Gospodarze obłudnie witają króla, doskonale maskując swoje niecne zamiary.
Scena VII
Makbetem targają wątpliwości. W czasie jego monologu wchodzi Lady Makbet. To ona namawia męża i przekonuje go do zbrodni. Makbet pragnie jak najszybciej mieć zabójstwo za sobą, z kolei Lady Makbet postrzega zabicie króla jako ostateczny dowód jej miłości do męża.
Makbet - AKT II - streszczenie
Scena I
Banko próbuje przekonać Makbeta, by nie postępował według przepowiedni. Mówi mu o rycerskości i honorze. Po odejściu Banka Makbet ma przywidzenia – widzi zakrwawiony sztylet, nawiedza go również bogini zbrodni, Hekate. Jest to głos sumienia rycerza. Przegrywa ono jednak z pokusą objęcia władzy. Makbet uważa, iż musi zabić króla z miłości do swojej żony.
Scena II
Makbet popełnia zbrodnię, jest przerażony i oszołomiony swoim czynem. Przybiega do Lady Makbet z zakrwawionymi dłońmi. Ta, widząc nieporadność męża, bierze sprawy we własne ręce. Podrzuca zakrwawione sztylety uśpionym strażnikom oraz maże ich krwią Dunkana.
Scena III
Makduf i Lennox znajdują ciało zamordowanego króla. Makbet zabija strażników jako winnych zbrodni, tłumacząc się furią. Lady Makbet mdleje – wszystko to ma przekonać dwór Dunkana o niewinności Makbeta i jego żony. Synowie Dunkana opuszczają Szkocję w obawie o swoje życie. Makduf, mimo przedstawienia danego przez Lady Makbet, zaczyna coś podejrzewać.
Scena IV
Szlachcic szkocki Rosse rozmawia ze Starcem o dziwnych wydarzeniach mających miejsce w noc zamordowania króla. Wymieniają sowę, która zadziobała sokoła. Wspominają dobrego króla Dunkana. Makduf podejrzewa synów Dunkana o uknucie spisku. Na króla ma być koronowany Makbet, jako następny w kolejce do tronu. Rosse udaje się do Skony, gdzie ma się odbyć koronacja.
Makbet - AKT III - streszczenie
Scena I
Zamek w Forres. Banko zastanawia się nad śmiercią króla i rolą, jaką mógł odegrać w zdarzeniu Makbet. Zastanawia się również nad przepowiednią na swój temat. Napotyka Makbeta i Lady Makbet oraz ich orszak. Makbet zaprasza Banka na ucztę z okazji koronacji. Banko twierdzi, iż będzie, lecz na krótko, gdyż musi wyruszyć wraz z Fleancem w ważnych sprawach. Makbet zostaje sam. Rozmyśla o przepowiedni, jaką otrzymał od wiedźm Banko, przychodzi mu do głowy zamysł kolejnej zbrodni – skoro Banko ma być ojcem królów, to potomkowie Makbeta nie będą panować. Postanawia zgładzić przyjaciela. Makbet angażuje bandę morderców, by zasadzili się na Banka i jego syna.
Scena II
Rozmowa Lady Makbet z mężem. Prosi ona Makbeta o pogodne i radosne zachowanie podczas uczty. Makbet nie może się cieszyć, gdyż dręczy go to, że Banko wraz z synem mogą mu zagrażać. Żona stwierdza, że zawsze można ich zabić. On jednak postanawia nie mieszać Lady Makbet do kolejnych zbrodni, żeby ocalić jej duszę. Zdaje sobie bowiem sprawę, że jedna zbrodnia pociąga za sobą kolejną.
Scena III
Zabójcy napadają na Banka i jego syna. Banko ginie, Fleance'owi udaje się uciec.
Scena IV
W czasie uczty para królewska usiłuje pokazać się gościom w dobrym humorze. Pogodny nastrój Makbeta pryska, gdy jeden z zabójców przybywa z wiadomością o ucieczce Fleance'a. Makbet popada w ponury nastrój. Twierdzi, że póki Fleance żyje, on nie zyska spokoju.
Podczas spełniania toastu, gdy Makbet przemawia, ukazuje mu się duch Banka. Makbet zwraca się do niego przy wszystkich gościach, którzy są zaniepokojeni i zdziwieni niezrozumiałą dla nich przemową króla. Lady Makbet majaczenia króla tłumaczy chorobą z dzieciństwa. Makbet, gdy dochodzi do siebie, również przeprasza gości. Lady Makbet wie, iż urojenia i halucynacje Makbeta biorą się z jego poczucia winy oraz strachu. Lady Makbet kończy ucztę, następnie przywołuje Makbeta do porządku twierdząc, że jego zachowanie nie jest godne mężczyzny.
Makbet czyni aluzję do kolejnego wroga – Makdufa, który zachowywał się bardzo podejrzliwy wobec niego tuż po śmierci króla Dunkana. Makbet postanawia również odwiedzić wiedźmy, aby poznać swoje dalsze losy.
Scena V
Hekate rozmawia z wiedźmami ,oskarżając je o to, że bez jej udziału doprowadziły Makbeta do zbrodni. Wiedźmy zapowiadają dalsze dręczenie Makbeta.
Scena VI
Zamek w Forres. Lennox rozmawia z Lordem o niedawnych wydarzeniach. Wspominają również Makdufa, który nie przybył na ucztę i dlatego popadł w niełaskę u króla. Makduf udał się do Anglii, by prosić króla Edwarda o pomoc w walce z Makbetem. Lennox i Lord domyślają się, że śmierć Dunkana i Banka może nie być spowodowana przez ich synów.
Makbet - AKT IV - streszczenie
Scena I
W jaskini wiedźmy warzą magiczny wywar w kotle. Nadchodzi Makbet, który chce poznać swoje przyszłe losy. Wiedźmy ukazują Makbetowi różne wizje: głowa w hełmie każe Makbetowi strzec się Makdufa. Druga wizja to zakrwawione dziecko mówiące Makbetowi, że nie zginie nigdy z ręki człowieka zrodzonego z niewiasty. Trzecie widmo – dziecko z gałązką i koroną – przepowiada, że Makbet będzie rządził, dopóki las Birnam nie ruszy w kierunku wzgórza dunzynańskiego, by walczyć przeciwko niemu.
Makbet interpretuje przepowiednie dosłownie. Zmusza jeszcze wiedźmy, by powiedziały mu, czy ma prawo obawiać się potomstwa Banka. Jego oczom ukazuje się ośmiu królów, wszyscy są bardzo podobni do Banka. Wiedźmy znikają. Makbet dowiaduje się o ucieczce Makdufa. Postanawia napaść na jego zamek i zabić całą jego rodzinę.
Scena II
W zamku Makdufa jego żona – Lady Makduf – rozpacza nad ucieczką męża. Twierdzi, że Makduf uciekł i zostawił syna i ją, by żyli w hańbie. Syn oraz przyjaciel Makdufa Rosse próbują przekonać Lady Makduf, że jest w błędzie. Do komnaty wchodzi nieznajomy, który ostrzega zgromadzonych przed niebezpieczeństwem. Jest jednak za późno. Wchodzą oprawcy, którzy zabijają syna na oczach matki. Lady Makduf ucieka przerażona, jednak mordercom udaje się i ją dosięgnąć.
Scena III
Pałac królewski w Anglii. Rozmawiają Makduf i Malkolm. Malkolm jest zrezygnowany, twierdzi, że nie ma żadnych szans, by odzyskać tron. Jego rezygnacji towarzyszy przekonanie, że nie byłby dobrym królem, gdyż ma mnóstwo wad.
Makduf to człowiek szlachetny, który nigdy nie zboczył ze ścieżki cnoty. Próbuje obudzić w Malkolmie entuzjazm oraz chęć do walki. Wspomina o kilku tysiącach zbrojnych, jakie przysłał ze swojej strony król Edward. Przybywa Rosse, przynosząc wieści o śmierci żony Makdufa i jego syna. Malkolm, poruszony do głębi tragedią rycerza, postanawia pomścić ofiary zbrodni Makbeta.
Makbet - AKT V - streszczenie
Scena I
W zamku w Dunzynan Lady Makbet odchodzi od zmysłów. Lunatykuje, ma halucynacje. Wszędzie czuje zapach krwi, wciąż próbuje zmyć ją ze swoich rąk. Powtarza jak mantrę słowa, którymi zmusiła Makbeta do popełnienia zbrodni. Wszyscy mieszkańcy zamku są przerażeni zachowaniem królowej.
Scena II
Szlachta szkocka przeciwna tyranii Makbeta gromadzi się wraz z wojskami Malkolma i Makdufa nieopodal lasu Birnam. Wszyscy twierdzą, że Makbet to tyran, który traci zmysły.
Scena III
Makbet miota się po komnacie przerażony, zły i zrozpaczony. Większość szlachty go opuściła, jego żona odchodzi od zmysłów i nic nie jest w stanie przywrócić jej zdrowia. Makbet powtarza słowa przepowiedni, według której nie zginie z ręki człowieka zrodzonego z niewiasty i polegnie dopiero wtedy, gdy las Birnam stanie u wrót jego zamku. Zrozpaczony przybiera pozę drwiącego ze wszystkich niebezpieczeństw.
Scena IV
Malkolm nakazuje swym żołnierzom, by każdy z nich uciął gałąź i maszerował w kierunku zamku. Fortel ten ma służyć zmyleniu przeciwnika co do liczebności wojsk.
Scena V
Makbet słyszy krzyki i zawodzenia kobiet. Dowiaduje się, że królowa właśnie zmarła. Makbet wypowiada swój słynny monolog o śmierci. Przybywa żołnierz z informacją, że las Birnam zbliża się do zamku. Makbet zdaje sobie sprawę, że jego los jest przesądzony, postanawia umrzeć jak na rycerza przystało – z mieczem w ręku.
Scena VI
Opis przygotowań do bitwy.
Scena VII
Walka wre. Młody Siward ginie z ręki Makbeta. Zamek zostaje zdobyty przez Malkolma. Makduf odnajduje Makbeta i zwierają się w walce. Makbet walczy dzielnie i odważnie, pewien, że nic mu nie zagraża. Wtedy Makduf wyjawia mu, iż urodził się poprzez cesarskie cięcie, a więc nie w sposób naturalny „z niewiasty”. Makbet słabnie, ulega i przeklina dwuznaczność wszelkich przepowiedni.
Makduf zabija Makbeta. Wchodzi do zamku z jego głową zatkniętą na włóczni. Wszyscy Szkoci widzą w Malkolmie swojego nowego króla.