Makbet jako dramat o zbrodni - narodziny zbrodniarza w dramacie

Szekspir ukazał swojego bohatera jako postać dynamiczną, zmieniającą się w miarę rozwoju akcji. Kiedy poznajemy Makbeta, jest dzielnym wojownikiem, przestrzegającym kodeksu rycerskiego, wiernym wasalem swego króla i jego zaufanym dowódcą. Cieszy się przyjaźnią towarzyszy i miłością żony. W ostatniej scenie dramatu bohater jest opuszczonym przez wszystkich tyranem, mordercą króla, przyjaciół, kobiet i dzieci.

Co musiało się stać, by uczciwy człowiek stał się zbrodniarzem? Przyczyn należy szukać w charakterze Makbeta i w jego otoczeniu.

Wydaje się, że wszystko zaczyna się od szokującej przepowiedni Czarownic: „Cześć Ci Makbecie! Przyszły królu, cześć ci!”. Jednak myśl o zdobyciu tronu musiała pojawić się w głowie ambitnego dowódcy już wcześniej – jeszcze nie jako konkretny plan, zbrodnicza myśl, lecz jako silne pragnienie. Wiedźmy tylko to pragnienie obudziły, sprawiły, że Makbet podjął odpowiednie działania, by dopomóc przepowiedni.

W realizacji planu wspierała go żona, nie mniej żądna władzy. Lady Makbet od razu uwierzyła w przepowiednię i nie zamierzała czekać, aż los sam się dopełni. Było dla niej oczywiste, że Makbet powinien sięgnąć po władzę przy pierwszej nadarzającej się okazji. Dlatego gdy król został u nich na noc, użyła wszelkich argumentów, by nakłonić męża do morderstwa. Zarzucała mu słabość, niezdecydowanie i tchórzostwo, grała na jego marzeniach i ambicjach. Makbet, który pragnął korony, był łatwym celem manipulacji. Jego sumienie walczyło z ambicją. Za sprawą Lady Makbet zwyciężyło marzenie o władzy.

Popchnięty do zbrodni przez żonę i dziwną przepowiednię, Makbet uruchamia skomplikowany mechanizm zbrodni. Nawet jeśli mordując króla wierzy, że ta jedna zbrodnia zapewni mu szczęście i bezpieczeństwo na tronie, wkrótce przekonuje się, że musi ze swojej drogi usunąć każdego, kto może go podejrzewać. Królobójca osadzony na tronie snuje rozważania:

(…) Ten Banko jest mi groźny: ma on w sobie? Coś królewskiego (…) Dla rodu Banka, dla jego korzyści/ Zamordowałem zacnego Dunkana; Spokojność sobie zatrułem jedynie/ Dla rodu Banka i wieczny mój klejnot/ Wspólnemu ludzi nieprzyjacielowi/ Na łup oddałem po to tylko, żeby/ Ukoronować ród, nasienie Banka! (…).

Pamięta słowa przepowiedni, iż to potomstwo Banka otrzyma koronę. Dlatego Banko, dawny dobry przyjaciel, staje się kolejną ofiarą zbrodniarza.

Strach przed utratą władzy i życia każą Makbetowi posuwać się do następnych morderstw. Jego rządy stają się przez to nieznośnym terrorem. Poddani coraz głośniej mówią o zbrodniach króla, wreszcie opozycja wspierana przez angielskie wojska obala tyrana. Makbet ginie jako znienawidzony despota i królobójca, a także jako ofiara własnych ambicji.

Polecamy również:

  • Makbet - plan wydarzeń

    Akt I - 1. Pojawienie się trzech wiedźm na wrzosowisku 2. Bitwa pod Forres 3. Król Dunkan dowiaduje się o męstwie Makbeta, postanawia go nagrodzić 4. Wiedźmy przepowiadają Makbetowi i Bankowi przyszłość: Makbet ma zostać w kolejności panem na zamku Glamis, tanem Kawdoru, królem Szkocji; Banko ma być... Więcej »

  • Makbet - geneza utworu

    Pracując nad „Makbetem”, William Szekspir korzystał niewątpliwie z dzieła Raphaela Holinsheda pod tytułem „Kroniki Anglii, Szkocji i Irlandii”, wydanego w 1577 roku. W nim to właśnie znalazła się historia opowiedziana przez Szekspira, a opisana po raz pierwszy w XIV wieku. Więcej »

  • Makbet - czas i miejsce akcji

    Czas akcji dramatu Szekspira to XI wiek, rzecz dzieje się w średniowiecznej Szkocji. Czas, w jakim została opowiedziana historia Makbeta, jest znacznie dłuższy niż ten, jaki obowiązywał w klasycznym dramacie antycznym. Więcej »

  • Makbet - bohaterowie
  • Makbet - interpretacja

    „Makbeta” można odczytywać na wiele sposobów. Jest to równocześnie opowieść o upadku tyrana, tragedia człowieka owładniętego ambicją, studium psychologiczne zbrodniarza, filozoficzny traktat na temat zła, przede wszystkim zaś – pasjonująca historia o władzy, winie i karze. Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 2 =
Ostatnio komentowane
nie wiem po co takie łatwe działanie
• 2025-02-04 15:03:23
W planie wydarzeń punkt 1 i 2 powinny być zamienione miejscami.
• 2025-01-29 19:30:27
Jest tu zawarte wiele niezbędnych oraz interesujących informacji o twórcy i artyście jakim...
• 2025-01-26 10:13:01
To ja ola
• 2025-01-20 14:10:30
bardzo się przyda na ściągi na kartkówki
• 2025-01-16 13:41:59