Unia polsko-saska - przyczyny, skutki pozytywne i negatywne

U podstaw unii Rzeczpospolitej i Saksonii legła doskonała sytuacja gospodarcza i ekonomiczna tej ostatniej, jak również doskonałe rozegranie wolnej elekcji przez Augusta II Mocnego, któremu udało się, używając zarówno przekupstwa, jak i siły, zepchnąć do defensywy swojego głównego rywala, francuskiego księcia Conti.

Rzeczpospolita i Saksonia były krajami o skrajnie różnych ustrojach, a przez to i pozycji króla. Władca saski był w swoim kraju udzielnym i silnym monarchą, zaś w Rzeczpospolitej zaledwie „strażnikiem praw” i osobą reprezentacyjną. Stąd też liczne konflikty pomiędzy szlachtą, dążącą do zachowania stanu „złotej wolności” i królem, który chciał wzmocnić swoją władzę. Należy też pamiętać, że władcy sascy traktowali Rzeczpospolitą jako ważne narzędzie do walki politycznej na arenie europejskiej. Stąd też wciągnięcie Rzeczpospolitej w fatalny dla niej konflikt ze Szwecją, zwany później Wielką Wojną Północną (1700 – 1721). Kolejne konflikty i będące ich rezultatem wojny domowe (jak wojna o sukcesję polską w roku 1733, która przerodziła się w konflikt międzynarodowy) zniszczyły kraj i doprowadziły do jego ruiny, jak również coraz silniejszego wpływu obcych mocarstw na politykę. Jednocześnie doszło do niemal całkowitego upadku aparatu państwowego, a w panującym chaosie czołową rolę odgrywali magnaci i hetmani, rządzący ogromnymi połaciami według swej woli.

Na plus czasom saskim należy zapisać próby poprawy sytuacji w Rzeczpospolitej. Władcy z dynastii Wettynów starali się aktywnie wspierać artystów, byli mecenasami sztuki, próbowali doprowadzić do odrodzenia się polskiej kultury. Jednocześnie zaś to w czasach saskich na ziemiach polskich pojawiły się pierwsze manufaktury, zakładane zarówno z inicjatywy króla, jak i bogatszych magnatów. Zwykle były one nastawione na produkcję towarów luksusowych.