Podbój imperium perskiego sprawił, że Grecy i Macedończycy stali się panami głównych ośrodków wschodniej cywilizacji. Helleni tym bardziej utwierdzili się w przeświadczeniu o absolutnej wyższości ich cywilizacji. Dlatego po zapanowaniu w Egipcie i na Bliskim Wschodzie, praktycznie nic stamtąd nie przejęli, a wręcz przeciwnie – starali się we wszystkim naśladować ojczyste wzory i nie splugawić ich miejscowymi wpływami. Podboje Aleksandra miały wpływ dla rozwoju kultury. Polegało to na ogromnym wzroście zasobów materialnych greckiej cywilizacji.
Najbardziej charakterstyczną cechą kultury hellenistycznej jest jej zdumiewająca – biorąc pod uwagę ogrom obszarów jakie objęła – jednolitość. Jednolitość kultury hellenistycznej była wynikiem powszechnego przyjęcia ateńskiego wzoru wykształcenia (fizycznego i moralnego obywatelskiego kształcenia w gimnazjonach oraz „wyższego” wykształcenia, stworzonego przez Isokratesa wykształcenia retorycznego) i wychowania. Wszyscy obywatele – od ujścia Rodanu, aż po północny Afganistan, spędzali czas w taki sam sposób, czytali tych samych autorów, dodatkowo miasta w których spędzali czas budowane lub odbudowywane były wg takiego samego schematu - o regularnej siatce ulic, podobnych teatrach, obiektach sportowych i agorach.
Kultura Hellenistyczna - Gimnazjon
Najważniejszym obiektem w epoce hellenistycznej był gimnazjon – miejsce ćwiczeń sportowych. Dla porównania – w epoce klasycznej była to łąka z wytyczoną bieżnią oraz wysypanym piaskiem boiskiem do ćwiczeń fizycznych (palestra). Gimnazjony, w epoce hellenistycznej – zostały przeniesione do miast i stały się najokazalszymi kompleksami architektonicznymi. Standardowy gimnazjon składał się z bieżni, boiska oraz wielu innych pomieszczeń, jak np. szatnia, sale wykładowe, magazyny czy łazienki. Dodatkowo przeistoczył się z obiektu sportowego, w instytucję wychowawczo – kulturową (miejscem spędzania wolnego czasu, szkołą czy też klubem). W gimnazjonach odbywały się również imprezy kulturalne, które nie wymagały lokalizacji w teatrze. Były to np. dyskusje, wykłady publiczne.
Kultura Hellenistyczna - Rzeźba
Epoka hellenistyczna była ostatnim twórczym okresem – we wszystkich dziedzinach kultury, cywilizacji greckich polis. Przykładem łączenia tradycji i nowatorstwa jest rzeźba. Po opanowaniu przez Lizypa trzeciego wymiaru, rzeźba osiągnęła pełnie doskonałości formalnej w ramach obowiązujących w niej reguł. Artyści, którzy podejmowali klasyczną tematykę, w pewien sposób byli zmuszeni do naśladowania starych mistrzów. Rzeźba hellenistyczna poszerzyła (w porównaniu do rzeźby z epoki klasycznej) zakres tematów. Ówcześni artyści tworzyli rzeźby o charakterze egzotycznym, frywolnym czy też codziennym, zaczęto wykonywać również rzeźby grupowe (np. Laokoon z synami).
Kultura Hellenistyczna - Architektura
Architektura hellenistyczna, to przede wszystkim zakładanie nowych miast, z żelaznym repertuarem budowli publicznych, jak np. teatr, gimnazjon, budynek rady. Dodatkowo powstał budynek łączący dom mieszkalny z budynkiem publicznym - pałac królewski. Niestety nic nie zachowało się z największych i najwspanialszych kompleksów Antiochii i Aleksandrii, odnaleziono jedynie resztki jednego z pałaców króla Macedonii.
Kultura Hellenistyczna - Filozofia
Filozofia hellenistyczna w podstawowych kwestiach odeszła od filozofii klasycznej. Dwie najbardziej wpływowe szkoły tego okresu: epikurejska i stoicka, do tej pory bardzo różniące się od siebie i zwalczające się wzajemnie, odrzuciły przeciwstawienie Boga naturze. Dodatkowo, w odróżnieniu od swoich poprzedników, którzy kładli nacisk na społeczny aspekt życia ludzkiego, obie szkoły stworzyły wysoko gloryfikowany ideał wolnego człowieka – wolnego wewnętrznie i dzięki temu szczęśliwego.
Stoicy uważali, że świat jest przeniknięty przez Boga, a wszystko dzieje się z absolutną koniecznością, która była jednocześnie boską opatrznością. Samo szczęście jest udziałem człowieka – mędrca, który jest świadomy koniecznego oraz rozumnego charakteru rzeczywistości. Każdy człowiek, który identyfikuje własną wolę z boską koniecznością oraz zgodnie z nią postępuje, jest ponad bólem, strachem i jest szczęśliwy. Stąd też wzięły się pojęcia „stoicyzm”, „stoicki spokój". Stoicki mędrzec był zupełnie samowystarczalny. W praktyce rozumiał oraz wypełniał obowiązki wobec społeczeństwa, w którym żył. Dlatego też stoicyzm można było pogodzić z działalnością polityczną, co nie było możliwe w epikureizmie.
Epikurejczycy uważali, że szczęście to doznawanie przyjemności, które pojmowane było jako spokój duszy i brak cierpień, które dało się osiągnąć przy ograniczeniu potrzeb do najbardziej niezbędnych oraz zapanowaniem nad strachem przed śmiercią i bogami. Epikurejczyk nie uznawał powszechnie przyjętych norma społecznych – jednak aby uniknąć represji ze strony zbiorowości (co zakłóciłoby mu doznawanie przyjemności), stosował się do nich. W przeciwieństwie do stoika, epikurejczyk nie uczestniczył w życiu politycznym.
Kultura Hellenistyczna - Nauka
W epoce hellenistycznej nauka osiągnęła szczyt. W III i na początku II w. p.n.e miała swój ośrodek w Muzeum Aleksandryjskim, które było założone na wzór ateńskiego Lykieonu. Było ono stowarzyszeniem literatów i uczonych, którzy byli utrzymywani przez króla. Zajmowali się badaniami naukowymi w dowolnych dziedzinach. Pomocą dla badań była ogromna biblioteka, która liczyła 700000 ksiąg (zwojów papirusu). Największe osiągnięcia epoka hellenictyczna miała w matematyce, fizyce, geografii i astronomii. Największy wkład w rozwój matematyki miał Apollonios z Perge (twórca trygonometrii i prekursor geometrii analitycznej) i Archimedes z Syrakuz. Głównym ograniczeniem w matematyce greckiej, był brak zera oraz literowy system zapisu cyfr, o sprawiało, że operacje przeprowadzano drogą geometryczną.
Kultura Hellenistyczna - Astronomia
Astronomami w epoce hellenistycznej, byli wybitni matematycy. Wykorzystywali oni materiał obserwacyjny pokoleń astronomów mezopotamskich oraz ateńskich do stworzenia modeli wszechświata, wyjaśniających ruchy ciał niebieskich na firmamencie. Obok wcześniejszego modelu geocentrycznego (Ziemia umieszczona w środku kosmosu), Arystarchos z Samos stworzył model heliocentryczny (Słońce umieszczone w środku kosmosu). Apollonis z kolei wyliczył, że torami ciał niebieskich mogą być elipsy lub epicykle. Hipparchos (najsłynniejsy astronom starożytności) przyjął model geocentryczny i teorię epicykli. Takiego wyboru dokonał ze względów estetycznych (koło to figura doskonalsza niż elipsa) i światopoglądowych (środek wszechświata najbardziej oddalony od gwiazd – utożsamianej z Bogiem, to najgorsze miejsce w kosmosie, jednak odpowiednie dla Ziemi).