Osiągnięcia i porażki Bolesława Krzywoustego – Zbigniew
W roku 1102 zmarł książę Władysław Herman. Przed śmiercią podzielił Polskę między swoich dwóch synów – młodszego Bolesława oraz starszego Zbigniewa. Sytuacja ta spowodowała – praktycznie od razu po śmierci ich ojca, konflikt między braćmi.
Bolesław dążył od początku do jednowładztwa i zjednoczenia kraju. Ponadto bracia mieli odmienne koncepcje zarządzania państwem oraz prowadzenia polityki zagranicznej. Zbigniew utrzymywał dobre stosunki z Pomorzem, na które Bolesław prowadził łupieżcze najazdy – dążył do podporządkowania tego obszaru. W kwestiach spraw zewnętrznych Bolesław był zwolennikiem szukania sojuszników na Rusi oraz Węgrzech, a Zbigniew wolał układać się z Czechami, a następnie z Niemcami.
Dzięki swojej polityce to Bolesław zyskał więcej popleczników w kraju. Dodatkowo przemawiały za nim jego zagraniczne sojusze – w roku 1103 ożenił się z księżną ruską Zbysławą, córką księcia kijowskiego. Dzięki takiej przewadze, Bolesławowi udaje się pokonać starszego brata i ostatecznie zmusić Zbigniewa do opuszczenia Polski w roku 1107.
Pokonany Zbigniew ucieka do Niemiec. Tam też uzyskał poparcie ówczesnego cesarza Henryka V. Ten ostatni najeżdża Polskę dwa lata później pod pretekstem obrony interesów Zbigniewa. Rezultatem tej wyprawy było zawarcie kompromisu – władca niemiecki nie był w stanie pokonać Bolesława militarnie. Porzucił również wówczas popieranie Zbigniewa.
Kwestie związane ze Zbigniew pojawiły się ponownie już tylko jedne raz. Bolesław Krzywousty pod naciskiem Czeskim zgodził się na powrót brata do kraju. Zbigniew miał pod przysięgą zagwarantowane bezpieczeństwo, jednak po powrocie został pojmany i oślepiony. Zbrodnia jakiej dopuścił się Bolesław wobec swojego przyrodniego brata wywołała w Polsce wrzenie. W celu ratowania swojej pozycji w kraju, książę polski odbył ciężką pokutę.
Osiągnięcia i porażki Bolesława Krzywoustego – Polityka zagraniczna
Do głównych celów polityki zagranicznej księcia polskiego należało: ponowne uniezależnienie się od cesarstwa, sojusz z Węgrami oraz Rusią oraz przyłączenie do Polski Pomorza.
W tym ostatnim zamierzeniu, Bolesław poszukiwał sojuszu z Danią. W roku 1129 wydał swoją córkę Ryksę za Magnusa – króla Danii i Szwecji. Pomorze już od czasu kryzysu państwa Piastów pozostawało poza jego granicami. Podporządkowanie Pomorza Gdańskiego udało się tylko chwilowo Kazimierzowi Odnowicielowi. Ostatecznego jednak podboju tego obszaru - w toku prawie dwudziestoletnich walk, dokonał dopiero Bolesław Krzywousty. W roku 1116 dobył Pomorze Wschodnie, a następnie Szczecin w latach 1121 – 1122.
Ważnym elementem polityki Bolesława były konflikty z Niemcami. Po wygnaniu z kraju, Zbigniew poprosił o pomoc ówczesnego cesarza – Henryka V (1106 – 1125). W roku 1109 nastąpiła wyprawa władcy niemieckiego na Polskę. Po odrzuceniu żądań cesarza przez Krzywoustego przystąpiono do działań wojennych. Polski władca zastosował taktykę wojny podjazdowej. Siły Henryka nie przekroczyły linii Odry – Obrona Głogowa. Wojna zakończyła się kompromisem, a sprawa Zbigniewa została porzucona przez cesarza.
Sytuacja międzynarodowa Polski pogorszyła się diametralnie po interwencjach Bolesława na Węgrzech. Wspierał podczas nich starania o tron antyniemiecko nastawionego Borysa. Cała sytuacja zakończyła się całkowitą klęską księcia polskiego. Dodatkowo doszło też do ostrych walk z nowym księciem czeskim – Sobiesławem.
Jednocześnie Norbert – arcybiskup magdeburski, wyjednał u papieża bullę podporządkowującą arcybiskupstwo w Gnieźnie oraz resztę biskupstw – Magdeburgowi. W takiej sytuacji Bolesław podczas zjazdu w Merseburgu w roku 1135, złożył hołd lenny z Pomorza Zachodniego oraz wyspy Rugii cesarzowi Lotarowi III. Chciał w ten sposób utrzymać niezależność polskiej organizacji kościelnej.
Osiągnięcia i porażki Bolesława Krzywoustego – Testament
Testament Bolesława Krzywoustego z roku 1138 miał na celu utrzymanie jedności politycznej państwa i zapobieżenie walkom pomiędzy synami po jego śmierci. Każdy z nich otrzymał we władanie dany obszar – dzielnice. Sprawy następstwa tronu miały regulować dwie zasady – pryncypatu oraz senioratu.
Pierwsza z nich oznaczała, że będzie jeden książę zwierzchni (senior). Druga natomiast, że panującym będzie zawsze najstarszy z rodu. Naruszenie zasad testamentu Bolesława Krzywoustego stało się bezpośrednią przyczyną rozdrobnienia feudalnego Polski w kolejnych latach.