Naczynia krwionośne stanowią część układu krwionośnego, w którym krew rozprowadzana jest po całym organizmie. Ponieważ krew nie wylewa się do jam ciała naczynia wraz z sercem tworzą zamknięty układ.
Wyróżniamy trzy zasadnicze rodzaje naczyń krwionośnych:
• tętnice, które odprowadzają krew z serca;
• żyły, które doprowadzają krew do serca;
• naczynia włosowate, które pośredniczą w wymianie substancji między krwią a tkankami.
Ściany tętnic i żył zbudowane są z trzech warstw:
• zewnętrznej – tworzy ją śródbłonek i tkanka łączna włóknista;
• środkowej – tworzą ją mięsnie gładkie oraz włókna sprężyste i kolagenowe;
• wewnętrznej – tworzy ją śródbłonek zbudowany z jednej warstwy płaskich komórek osadzonych na błonie podstawnej.
Naczynia włosowate zbudowane są wyłącznie z śródbłonka.
Ponieważ naczynia krwionośne pełnią różne funkcje w organizmie człowieka, różnią się pomiędzy sobą budową i właściwościami.
Porównanie naczyń krwionośnych – tętnic, żył i naczyń włosowatych
|
|
Tętnice |
Żyły |
Naczynia włosowate |
|
kierunek przepływu krwi |
z serca do tkanek |
z tkanek do serca |
pomiędzy tętnicami a żyłami, poprzez organy |
|
ciśnienie krwi |
wysokie |
niskie |
niskie |
|
prędkość przepływu krwi |
duża |
mała |
mała |
|
– |
+ |
– |
|
grubość i właściwości ścian |
Trzy warstwy: zewnętrzna, środkowa i wewnętrzna. Ściany grube, sprężyste z rozbudowaną mięśniówką i licznymi włóknami sprężystymi. |
Trzy warstwy: zewnętrzna, środkowa i wewnętrzna. Ściany cienkie, wiotkie i mało elastyczne, zawierają mniej niż tętnice tkanki mięśniowej i włókien sprężystych. |
Występuje tylko jedna warstwa – śródbłonek. |